2.1.08 Werk en inkomen

De gemeente streeft ernaar zo veel mogelijk mensen zowel sociaal als economisch te laten deelnemen aan de samenleving. Werk en zelfredzaamheid zijn daarbij het uitgangspunt.

Algemeen

De impact van de Coronacrisis, de oorlog in de Oekraïne en de inflatie op de economie lijkt  tot op heden  beperkt maar er zijn veel onzekerheden over de nabije toekomst. Het is de vraag wat er gebeurt als de Rijksoverheid het ondersteuningsbeleid voor bedrijven stopzet en de belastingdienst haar uitgestelde vorderingen gaat innen.

De afgelopen jaren is de afdeling Sociale Zaken succesvol geweest bij het aan het werk helpen van mensen.  Ook Corona,  de oorlog in de Oekraïne  en  de inflatie heeft niet geleid tot een grote toename van het uitkeringsbestand met een Participatiewet uitkering .  Er is een grote vraag naar medewerkers maar de economische vooruitzichten zijn onzeker. Ondanks de grote vraag is er een grote groep die niet werkt.  De hoofdoorzaak is de mismatch tussen  vraag  en aanbod op het gebied van  kennis/opleidingsniveau en vaardigheden. De uitdaging voor de gemeente wordt om het uitkeringsbestand met een steeds groter aandeel mensen met een aanzienlijk afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden en ervoor te zorgen dat zij het werk ook  behouden. 

Het uitkeringsbestand is echter wel aan het wijzigen. De groep mensen die voorheen, voor 1-2015,  zouden instromen in de Wajong of de Wsw  zijn nu een doelgroep van de gemeente. De aantallen zijn aanzienlijk aan het groeien. Op termijn zal deze doelgroep groter zijn dan het "reguliere" uitkeringsbestand. De gemeente zal hierop moeten anticiperen. De nieuwe doelgroep vereist een andere vorm van begeleiding en coaching  dan de  bijstandsgerechtigden die voor 1 -2015 instroomden in de bijstand. 

Onderstaand plaatje geeft een indicatie over hoe het bestand van Sociale Zaken zich gaat ontwikkelen. Het plaatje geeft zicht op de landelijke ontwikkeling. Het is zeer waarschijnlijk dat het bestand van de gemeente  Montferland een vergelijkbare ontwikkeling door maakt. 

 

bron: rapport Berenschot "Beschikbare en benodigde financiële middelen voor de participatiewet".

 De werkwijze van de afdeling Sociale Zaken rust op de volgende pijlers:

1) Poortwachtersrol
Alleen degenen die een uitkering nodig hebben, krijgen een uitkering. We bemiddelen mensen indien mogelijk direct naar een baan zodat een uitkering niet nodig is. Hiernaast wordt zorgvuldig onderzoek gedaan naar de rechtmatigheid van de uitkering. Laatste om onrechtmatig gebruik van de uitkering en daarmee extra werk aan fraudeonderzoeken, terugvorderingen van middelen en menselijk leed te voorkomen. Deze tijd kunnen we beter gebruiken om mensen aan het werk te helpen of er voor te zorgen dat zij hun werk behouden.

 

2) Ken je klant
Doordat wij al onze klanten goed in beeld hebben kunnen wij hen optimaal bemiddelen naar werk. Dit geldt voor regulier werk maar ook voor werk voor mensen met een arbeidsbeperking, stageplaatsen, etc.. Doordat wij iedereen  goed kennen kunnen we efficiënt werken en direct inspelen op de vraag van de arbeidsmarkt en de mogelijkheid van de klant.

 

3) Aandacht helpt
Wij hechten waarde aan een goede relatie met onze netwerkpartners. Dit geldt zowel voor onze werkgeverscontacten als voor mensen in ons uitkeringsbestand. Onze account managers investeren in het behouden of creëren van een goede relatie met lokale/regionale werkgevers. Onze werkcoaches en jobcoaches investeren in een goede werkrelatie met respectievelijk de mensen met een uitkering en degenen die met behulp van een langdurige loonkostensubsidie zijn uitgestroomd naar werk. We verrichten maatwerk waardoor we een duurzame uitstroom realiseren.

 

Wet Inburgering

Per 1 januari 2022 zijn wij als gemeente verplicht om maatschappelijke begeleiding te bieden aan statushouders en hun gezinsleden. Kern van deze wet is dat de regie op het inburgeren (weer) bij de gemeente komt te liggen. Doel van de wet is om statushouders zo snel mogelijk te laten participeren en hen het eerste half jaar te ontzorgen.  Dit doen wij met onze ketenpartners zoals onze welzijnsorganisatie Welcom. Door nieuwkomers goed te ondersteunen beogen we hen optimaal te integreren in onze  gemeente.

Minimabeleid
Wij ondersteunen mensen met een laag inkomen niet alleen in hun levensonderhoud. Ons beleid is erop gericht de kwetsbaren ook te ondersteunen zodat zij kunnen deelnemen aan de samenleving. Dit doen we door het voeren van een optimaal minimabeleid via de portal www.meedoeninmontferland.info  en het verstrekken van financiële  ondersteuning. Laatste in vorm van:  bijzondere bijstand, studietoeslag, inkomenstoeslag, het bieden van een collectieve ziektekostenverzekering en het kwijtschelden van de gemeentelijke belastingen.

 

 

Mede als gevolg van de inflatie (onder andere als gevolg van de extreme stijging van de energiekosten) komen steeds meer gezinnen in  financiële problemen. De gemeentelijke mogelijkheden zijn beperkt omdat de gemeente van het Rijk geen inkomenspolitiek mag bedrijven.  De gemeente heeft wel een Financieel loket opgericht en wij zijn gestart (pilot) met outreachend werken bij vroegsignalering van schulden. Bij de pilot outreachend werken gaan we op basis van een signaal van vroegsignalering bij inwoners op bezoek. We gaan met hen de dialoog aan om hen actief (schuld)hulpverlening aan te bieden. 

 

Daarnaast zijn we betrokken bij de oprichting van Energiebank waarmee we inwoners ondersteuning bieden bij het verlagen van de energielasten.  Ondanks ons preventiebeleid en vroegsignalering  bij schulden zal de vraag naar schuldhulpverlening toenemen. Dit zal gevolgen hebben voor zowel de benodigde interne formatie als de afname van producten bij bijvoorbeeld de Stadsbank Oost Nederland. 

 

Deelnemen aan de samenleving en activering
De gemeente heeft de wettelijke taak om mensen met een bijstandsuitkering te begeleiden naar werk. Ons uitgangspunt is een passende plek voor iedereen. Dit geldt ook voor mensen met een (gedeeltelijke) arbeidsbeperking. De gemeente heeft verschillende instrumenten beschikbaar om mensen aan het werk te helpen en ervoor te zorgen dat zij dit werk ook behouden.
U kunt hierbij denken aan: een financiële compensatie voor de werkgever bij een gedeeltelijke arbeidscapaciteit (loonkostensubsidie), social return bij aanbestedingen, het bieden van scholing, werkvloerbegeleiding (jobcoaching) en stage/werkervaringsplekken. Wij houden binnen de grenzen van de redelijkheid rekening met de wensen van betrokkenen. Degenen waarvoor de toeleiding naar betaald werk nog niet haalbaar is bieden wij maatschappelijke nuttige activiteiten zoals vrijwilligerswerk aan. Hierbij wordt samengewerkt met maatschappelijke partners, waaronder de stichting Welcom. Doordat wij maatwerk bij de re-integratie bieden motiveren wij onze uitkeringsgerechtigden optimaal en heeft de uitstroom eerder een duurzaam karakter.

Doelgroep langdurige loonkostensubsidie (zetten bij levensonderhoud)
De afgelopen jaren hebben wij veel geïnvesteerd in het aan het werk helpen van mensen met een arbeidsbeperking.  De vraag van bedrijven naar medewerkers is onverminderd hoog. De krapte op de arbeidsmarkt  biedt kansen voor mensen met een arbeidsbeperking. De uitdaging voor de gemeente en de bedrijven wordt om een passende plek te vinden , te  creëren  en te behouden voor mensen met een arbeidsbeperking.  De vergt veel blijvend inzet van de accountmanagers en de jobcoaches.

Naast regionale samenwerking met het Werkgeversservicepunt geloven wij sterk in onze eigen kracht om uitkeringsgerechtigden in nauwe samenwerking met onze lokale/regionale ondernemers duurzaam uit te laten stromen naar werk.

 

Programmadoel
Inwoners uit de gemeentelijke doelgroep doen naar vermogen mee aan de samenleving met als doel onafhankelijk te worden van een bijstandsuitkering.

Armoedebeleid en schuldhulpverlening

Armoedebeleid
Wij willen dat ook onze inwoners met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum kunnen deelnemen aan de samenleving.
Hierbij hanteren wij het principe van maatwerk, laagdrempelige toegang en doelgerichte ondersteuning. In geval er ondersteuning nodig is, vindt er individuele toetsing plaats en worden enkel de daadwerkelijk gemaakte kosten vergoed. We bieden onder andere de volgende producten aan: bijzondere bijstand, kwijtschelding gemeentelijke belasting, de participatieregeling en de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering van Menzis. De gemeente heeft een brede portal www.meedoeninmontferland.info waarin inwoners het volledig aanbod kunnen vinden van de minimaregelingen. Personen waarvan bekend is dat zij voldoen aan de toegangscriteria van het gemeentelijk minimabeleid kunnen laagdrempelig met een minimale administratieve belasting producten bestellen op het gebied van educatie, sport, welzijn en cultuur. Naast volwassenen is er in het bijzonder aandacht voor kinderen en ouderen. Op deze website www.meedoeninmontferland.info staan tevens de partijen waarmee de gemeente samenwerkt bij de bestrijding van armoede. Deze zijn: de bibliotheek, Welcom, de Voedsel- en kledingbank, de Stichting Urgente Noden(SUN), De Stadsbank Oost Nederland, Schuldhulpmaatje en de kerken.

 

Programmadoel
Meer inwoners met een laag inkomen kunnen deelnemen aan de samenleving en kunnen, indien noodzakelijk, een beroep doen op aanvullende financiële ondersteuning.

Schuldhulpverlening
Wij willen een laagdrempelige toegang tot schuldhulpverlening en door middel van vroegsignalering voorkomen dat mensen in problematische schulden belanden. De mensen die in de schuldhulpverlening belanden willen wij begeleiden om zo snel als mogelijk weer zelfstandig hun financiën leren te beheren. 

 

Vroegsignalering
Per 1 januari 2021 is vroegsignalering bij schulden ingevoerd. De gemeente gaat van minimaal de zorgverzekeraar, de woningbouwcorporatie, het waterbedrijf en energieleveranciers signalen ontvangen van een schulden van inwoners. De gemeente moet binnen 4 weken de schuldenaar een aanbod voor schuldhulpverlening doen.
Naast schuldhulpverlening aan natuurlijke personen via de gemeenschappelijke regeling Stadsbank Oost Nederland, ondersteunen wij ook (kleine) ondernemingen met financiële problemen. Hiervoor bieden wij financiële ondersteuning op basis van het Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen (Bbz2004) aan.

 

Programmadoel
Meer inwoners zijn economisch zelfstandig

Verbonden partijen
Laborijn
Laborijn is de uitvoeringsorganisatie van arbeidsparticipatie, arbeidsondersteuning en bijstand. De gemeente Montferland neemt alleen deel aan deze gemeenschappelijke regeling voor uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (smalle deelnemer)

Stadsbank Oost Nederland
De bank is de kredietbank en heeft tot doel om een, zowel vanuit een bedrijfseconomische als ook maatschappelijke optiek bezien, verantwoord pakket van financiële dienstverlening gericht op schuldhulpverlening aan te bieden aan de inwoners van de deelnemende gemeenten.

• De verordeningen Participatiewet 2017
• Het uitvoeringsplan re-integratie 2023
• Het beleidsplan integrale schuldhulpverlening 2020-2024
• Het gemeentelijke integraal handhavingsplan