Montferland is een gemeente waarin het prettig wonen, werken en recreëren is met een goede en veilige bereikbaarheid van kernen en voorzieningen.
De inrichting en instandhouding van de openbare ruimte is juist op die aspecten gericht. Duurzaamheid is bij dat alles een vast aandachtspunt.
Openbare ruimte
Programma doel
Wij hebben een openbare ruimte, die jaarlijks veiliger wordt om aan het verkeer deel te nemen, aantrekkelijker wordt om er te wonen en te recreëren en duurzamer wordt.
De komende jaren gaan wij extra investeren in het aanpassen van de inrichting van wegen, zodanig dat de inrichting in overeenstemming wordt gebracht met het daar geldende snelheidsregime waardoor het gevoel van verkeersveiligheid toeneemt.
Door de klimaatontwikkeling is het noodzakelijk om de openbare ruimte waar nodig te verduurzamen om de effecten van die klimaatontwikkeling te beperken door het tegen gaan van hittestress en wateroverlast en zo bij te dragen aan een prettig woon- en leefklimaat.
Technische ontwikkelingen in de openbare verlichting geven ons mogelijkheden om het energieverbruik daarvan te verminderen en zo bij te dragen aan het meer duurzaam maken van de openbare ruimte.
De beleving van het woon- en werkklimaat in de openbare ruimte wordt mede beïnvloed door de mate van onderhoud daarvan. De raad heeft de beeldkwaliteit van de openbare ruimte vastgesteld en daarop is de onderhoudsstrategie afgestemd.
Duurzaamheid
Programmadoel
Minder huishoudelijk restafval.
Beter afval scheiden is beter recyclen. De landelijke doelstelling is (tenminste) 75% recycling van het huishoudelijk afval in 2020, met verdere groei daarna (nader uit te werken op landelijk niveau). Dit betekent max. 100 kg restafval/inwoner per jaar. Om de doelstelling te benaderen is in 2019 de gescheiden inzameling van GFT verbeterd door GFT gratis aan te laten bieden en hiervoor aparte Gft-containers in te zetten (in plaats van duobakken). Deze doelstelling is eind 2019 bereikt. Gemeentelijke ambitie voor 2022 is tenminste 81% afvalscheiding. In 2020 is afgesproken dat deze resterende raadsperiode (2020-2022) geen besluit meer zal worden genomen over de invoering van tariefdifferentiatie voor de gestapelde bouw. In het verlengde van besluitvorming over een nieuw centraal aanbiedstation in Zevenaar is in 2021 duidelijk geworden dat het aanbiedstation in 's-Heerenberg (met enige aanpassing) behouden blijft voor zowel gratis als betaalde afvalstromen.
Rol gemeente: samenwerkingsgericht met Zevenaar in RDL-verband. Regulerend, faciliterend en stimulerend in relatie tot burgers.
Doelbereiking is in grote mate afhankelijk van inzet en resultaten van burgers.
Programmadoel
Minder klimaatverandering
De centrale doelstelling voor het klimaatbeleid is minder klimaatverandering. Om klimaatverandering te beperken is, in lijn met het klimaatakkoord, meer bewuste omgang van burgers, bedrijven en instellingen met energie noodzakelijk. Hierbij wordt met name ingezet op meer duurzame energie opwekking en meer energiebesparing. Doelstelling is 100% energieneutraliteit in het jaar 2030 (en 12% in 2022), onder voorbehoud herijking Akkoord van Groenlo. Om deze doelstelling te kunnen behalen is in 2018 een lokale uitvoeringsagenda vastgesteld. Deze is vanaf 2019 in uitvoering genomen en monitoring van de uitvoering vindt jaarlijks plaats. In 2022 zal gewerkt worden aan een nieuwe uitvoeringsagenda . In 2020 is een ruimtelijk kader voor duurzame energieprojecten vastgesteld, nadat het participatieproces is doorlopen. Dit ruimtelijke kader en een landelijk aanjaagfonds moeten de opwekking van duurzame energie bevorderen. Versnelling is noodzakelijk want volgens de meest recente cijfers (peiljaar 2019) loopt Montferland (7,0%) achter op het landelijke gemiddelde (8,5%), terwijl Montferland (energieneutraal in 2030) een hogere ambitie heeft dan Rijk en Provincie (energieneutraal in 2050). Montferland loopt met zonne-energie voor en met windenergie achter op het landelijke gemiddelde. Speerpunten in 2022 zijn o.a. het uitwerken van de transitievisie warmte en het beoordelen van initiatieven voor grootschalige opwekking duurzame energie (zon op dak en windenergie). Verwacht wordt dat inzet op deze speerpunten zal bijdragen aan doelbereiking.
Rol gemeente: voorwaardescheppend, faciliterend, stimulerend en regisserend. Doelbereiking is in grote mate afhankelijk van inzet en resultaten van burgers, bedrijven, instellingen en overige partners.
Verbonden partijen
Reinigingsdienst de Liemers (RDL)
Met de gemeente Zevenaar wordt in deze gemeenschappelijke regeling RDL samengewerkt om de huishoudelijke afvalstoffen in de beide gemeenten op een efficiënte (kosten) en effectieve (milieu en service) wijze in te zamelen.
Omgevingsdienst Achterhoek (ODA)
De ODA voert voor de tien deelnemende gemeenten en de provincie Gelderland de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving van de milieuregelgeving uit. De ODA draagt samen met haar opdrachtgevers zorg voor een gezonde, schone, veilige en duurzame leefomgeving.
Vervoersorganisatie regio Arnhem Nijmegen
In april 2016 is de Vervoersorganisatie regio Arnhem Nijmegen opgericht. Het is een gemeenschappelijke regeling, gebaseerd op een bedrijfsvoeringsorganisatie.
Eén van de taken van deze Vervoersorganisatie is het regelen van het doelgroepenvervoer, waarbij sprake is van een bundeling van het doelgroepenvervoer (vooralsnog WMO-vervoer en Leerlingenvervoer).
Achterhoekse Groene Energie Maatschappij (AGEM)
Wij nemen deel aan deze coöperatie om samen met de zeven andere gemeenten in de Achterhoek in 2030 de energieneutraliteit in de Achterhoek te bereiken. De AGEM jaagt de opwekking en het gebruik van groene energie en energiebesparing in de Achterhoek aan. Hierbij streeft men ook na het geld en de werkgelegenheid in de Achterhoek te houden door samen met lokale partners aan de opwekking van groene energie te werken.
Binnen dit programma herkennen wij twee programmaonderdelen n.l.
In de voorgaande jaren daalde het aantal landelijke verkeersslachtoffers jaarlijks. Aan deze trendmatige daling is ondanks alle infrastructurele maatregelen een eind gekomen en deze is veranderd in een lichte stijging. De oorzaak van de toename hangt volgens SIMN (Stichting Incident Management Nederland) samen met het toenemend gebruik van smartphones in het verkeer.
Het aantal verkeersdoden in Montferland was in de periode 2008-2017 hoger dan in veel gemeenten met een vergelijkbaar inwoneraantal en weglengte. De gemeente Montferland is een verkeersveilige gemeente met in 2018 4,6 ongevallen per 1.000 inwoners (bron: ViaStat) tegenover een landelijk gemiddelde van 7,5 per 1.000 inwoners. Na een lichte stijging van 4,6 ongevallen per 1.000 inwoners in 2018 naar 5,4 ongevallen per 1.000 inwoners in 2019, zien we na 2019 een lichte daling. Over het algemeen kan gesteld worden dat de gemeente Montferland een stabiel beeld kent wat betreft het aantal verkeersongevallen. Maar elk verkeersslachtoffer is er één te veel, daarom is verkeersveiligheid belangrijk. We zetten ons in om, in onze gemeente jaarlijks minder geregistreerde ongevallen te hebben dan het landelijk gemiddelde. Gelet op de cijfers van de afgelopen jaren en het landelijk stijgende aantal geregistreerde ongevallen streven wij naar een aantal dat ligt tussen de 4,0 - 6,0 per 1.000 inwoners.
| Waardesoort | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
|---|---|---|---|---|---|
| Ongevallen Montferland | 4,6 per 1.000 inwoners | 5,4 per 1.000 inwoners | 3,5 per 1.000 inwoners | 3,4 per 1.000 inwoners | - |
| Streefwaarde | - | - | - | 3,4 per 1.000 inwoners | 3,2 per 1.000 inwoners |
De jaarlijkse besparing op de energie fluctueert omdat deze afhankelijk is van het aantal armaturen dat op basis van leeftijd vervangen wordt. In de periode 2019 – 2023 is een besparing haalbaar van 10%.
| Waardesoort | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
|---|---|---|---|---|
| Streefwaarde | 1291 mWh (energieverbruik) | 1264 mWh (energieverbruik) | 1237 mWh (energieverbruik) | 1210 mWh (energieverbruik) |
Jaarlijks vinden er meerdere schouwen van de openbare ruimte plaats. Daarbij worden honderden locaties geschouwd. Over het jaar heen moet volgens de CROW (CROW is een kennisorganisatie op het gebied van infrastructuur, openbare ruimte, verkeer en vervoer en werk en veiligheid) 90% van de schouwpunten voldoen aan de door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteit. Vooral in het groeiseizoen (mei – okt) is dat nagenoeg niet haalbaar op het onderdeel groen. Met een score van 91% in 2020 voldeden wij echter wel aan de norm.
| Waardesoort | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|
| Streefwaarde | 91 % | 91,5 % | 92 % | 92,5 % | 93 % |
Jaarlijks wordt middels het klanttevredenheidsonderzoek ook een waarderingscijfer gegeven voor de fysieke leefomgeving. De waardering van de fysieke leefomgeving in Montferland ligt met een cijfer van 6,69 in 2020 punt boven het landelijk gemiddelde van 6,51. Wij streven naar een waarderingscijfer dat hoger ligt dan het landelijk gemiddelde.
| Waardesoort | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|
| Streefwaarde bovengrens | 7 waarderingscijfer | 7,1 waarderingscijfer | 7,3 waarderingscijfer | 7,35 waarderingscijfer | 7,4 waarderingscijfer |
Bron: RDL. Jaarlijkse berekening (t-1) na ontvangst jaarcijfers RDL.
| Waardesoort | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Streefwaarde bovengrens | 80 % | 80 % | 81 % | 82 % | 83 % | 84 % |
| Streefwaarde ondergrens | 75 % | 75 % | 76 % | 77 % | 78 % | 79 % |
| Meting | 80 % | - | - | - | - | - |
Bron: https://www.waarstaatjegemeente.nl/dashboard/Energietransitie/
Monitoring resultaten loopt 2 tot 3 jaar achter op de inspanningen.
Grootste versnelling in doelbereiking komt na realisatie projecten grootschalige duurzame energieopwekking (windturbines en zonnedaken), dus naar verwachting na 2024.
| Waardesoort | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Streefwaarde | 9 % | 10 % | 12 % | 15 % | 20 % | 30 % |
| Exploitatie | Werkelijk 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | MJB 2023 | MJB 2024 | MJB 2025 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -15.282 | -15.522 | -15.911 | -16.533 | -17.063 | -17.432 | |
| Baten | 9.976 | 10.162 | 9.649 | 9.827 | 10.000 | 10.179 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -5.305 | -5.360 | -6.262 | -6.707 | -7.063 | -7.253 | |
| Onttrekkingen | 456 | 45 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Stortingen | -286 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Mutaties reserves | 170 | 45 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Gerealiseerd resultaat | -5.135 | -5.315 | -6.262 | -6.707 | -7.063 | -7.253 | |