Algemeen
Het opstellen van een begroting in crisistijd is een uitdaging. Het is niet in te schatten wat de Coronacrisis voor impact gaat krijgen op de economie. Komt er een langdurige economische crisis of is er sprake van een economische teruggang met een spoedig herstel. Het verloop van het herstel zal bepalend zijn voor de vraag hoeveel mensen werkloos gaan worden.
De afgelopen jaren is de afdeling Sociale Zaken succesvol geweest bij het aan het werk helpen van mensen. Het uitkeringsbestand volgde al jaren, mede ingegeven door de economische conjunctuur, een dalende trend. De werkwijze van de afdeling Sociale Zaken rust op de volgende pijlers:
1) Poortwachtersrol
Alleen degenen die een uitkering nodig hebben, krijgen een uitkering. We bemiddelen mensen direct naar een baan zodat een uitkering niet nodig is. Hiernaast wordt zorgvuldig onderzoek gedaan naar de rechtmatigheid van de uitkering. Laatste om onrechtmatig gebruik van de uitkering en daarmee extra werk aan fraudeonderzoeken, terugvorderingen van middelen en menselijk leed te voorkomen. Deze tijd kunnen we beter gebruiken om mensen aan het werk te helpen of er voor te zorgen dat zij hun werk behouden.
2) Ken je klant
Doordat wij al onze klanten goed in beeld hebben kunnen wij hen optimaal bemiddelen naar werk. Dit geldt voor regulier werk maar ook voor werk voor mensen met een arbeidsbeperking, stageplaatsen, etc.. Doordat wij iedereen in goed kennen kunnen we efficiënt werken en direct inspelen op de vraag van de arbeidsmarkt.
3) Aandacht helpt
Wij hechten waarde aan een goede relatie met onze netwerkpartners. Dit geldt zowel voor onze werkgeverscontacten als voor mensen in ons uitkeringsbestand. Onze account managers investeren in het behouden of creëren van een goede relatie met lokale/regionale werkgevers. Onze werkcoaches en jobcoaches investeren in een goede werkrelatie met respectievelijke de mensen met een uitkering en degenen die met behulp van een langdurige loonkostensubsidie zijn uitgestroomd naar werk. We verrichten maatwerk waardoor we een duurzame uitstroom realiseren.
Nieuwe instroom
Voor de Coronacrisis waren we vanwege het ontbreken van snel re-integreerbare uitkeringsgerechtigden vooral bezig met het aan het werk helpen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Van de personen die als gevolg van de Coronacrisis nieuw instromen in de bijstand gaat het meestal om mensen met actuele werkervaring en betere competenties, en zijn hierdoor makkelijker en sneller naar werk te begeleiden als de economie herstelt.
Onze inzet en efficiënt manier van werken zal waarschijnlijk niet kunnen voorkomen dat het uitkeringsbestand groeit. Als het economisch herstel uitblijft zal de toename van het uitkeringsbestand naar schatting liggen tussen 25%-50%. Het Centraal bureau voor Statistiek (CBS) gaat uit van een stijging van de werkloosheid met 50%. Aangezien mensen die ontslagen zijn veelal eerst WW ontvangen en de Participatiewet een inkomens- en vermogenstoets kent zal de stijging van het aantal bijstandsuitkeringen lager zijn dan de door het CBS geprognotiseerde 50%.
We zijn ervan bewust dat het een grote uitdaging voor ons gaat worden om de groei van het uitkeringsbestand te beperken. Uit ervaringen uit het verleden weten wij dat wij dit aan kunnen.
Nieuwe Wet Inburgering (beoogde invoerdatum 1 juli 2021
Wij zijn als gemeente verplicht maatschappelijke begeleiding te bieden aan statushouders en hun gezinsleden. Het Rijk geeft de gemeente ieder half jaar een taakstelling van het aantal te huisvesten statushouders. Met ingang van 1 juli 2021 treedt waarschijnlijk de nieuwe Wet Inburgering in werking. Kern van deze wet is dat de regie op het inburgeren (weer) bij de gemeente komt te liggen. Doel van de wet wordt om statushouders zo snel mogelijk te laten participeren en hen het eerst half jaar financieel te ontzorgen. Hoe we de wet lokaal gaan uitvoeren is nog niet ingevuld.
Minimabeleid
Wij ondersteunen mensen met een laag inkomen niet alleen in hun levensonderhoud. Ons beleid is erop gericht de kwetsbaren ook te ondersteunen om te kunnen deelnemen aan de samenleving. Dit doen we door het voeren van een optimaal minimabeleid via de portal www.meedoeninmontferland.info en door mensen met (problematische) schulden te helpen. De wijziging van de Wet gemeentelijk schuldhulpverlening biedt ons extra mogelijkheden om mensen sneller en adequaat te helpen. De wetswijziging maakt het bijvoorbeeld makkelijker om gegevens tussen schuldeisers en de gemeente uit te wisselen. Hierdoor kan de gemeente mensen met schulden in een vroeg stadium benaderen en een aanbod van schuldhulpverlening doen. De wetgever verplicht de gemeente bij wet dit binnen een termijn van 4 weken te doen.
Deelnemen aan de samenleving en activering
De gemeente heeft de wettelijke taak om mensen met een bijstandsuitkering te begeleiden naar werk. Dit geldt ook voor mensen met een (gedeeltelijke) arbeidsbeperking. De gemeente heeft verschillende instrumenten beschikbaar om mensen aan het werk te helpen en ervoor te zorgen dat zij dit werk ook behouden.
U kunt hierbij denken aan: een financiële compensatie voor de werkgever bij een gedeeltelijke arbeidscapaciteit (loonkostensubsidie), social return bij aanbestedingen, het bieden van scholing, werkvloerbegeleiding (jobcoaching) en stage/werkervaringsplekken. Wij houden binnen de grenzen van de redelijkheid rekening met de wensen van betrokkenen. Doordat wij maatwerk bij de re-integratie bieden motiveren wij onze uitkeringsgerechtigden optimaal en heeft de uitstroom eerder een duurzaam karakter hebben.
Doelgroep langdurige loonkostensubsidie
De afgelopen jaren hebben wij veel geïnvesteerd in het aan het werk helpen van mensen met een arbeidsbeperking. Het is waarschijnlijk dat als gevolg van de economische crisis een deel van deze personen als eerst hun baan verliezen als een bedrijf in zwaar weer komt. Net als mensen met een lage opleiding zijn mensen met een beperking extra kwetsbaar bij een economische neergang. Zij zijn relatief makkelijke vervangbaar dan bijvoorbeeld schaarse vakmensen. De uitdaging voor de accountmanagers en jobcoachen wordt bedrijven te bewegen om zoveel mogelijk mensen met een beperking hun baan te laten behouden.
Naast regionale samenwerking in het Werkgeversservicepunt geloven wij sterk in onze eigen kracht om uitkeringsgerechtigden in nauwe samenwerking met onze lokale/regionale ondernemers duurzaam uit te laten stromen naar werk.
Degenen waarvoor de toeleiding naar betaald werk nog niet haalbaar is bieden wij maatschappelijke nuttige activiteiten zoals vrijwilligerswerk aan. Hierbij wordt samengewerkt met maatschappelijke partners, waaronder de stichting Welcom.
Programmadoel
Meer inwoners uit de gemeentelijke doelgroep doen naar vermogen mee aan de samenleving en zijn onafhankelijk van een bijstandsuitkering.
Armoedebeleid en schuldhulpverlening
Armoedebeleid
Wij willen dat onze inwoners met een laag inkomen kunnen deelnemen aan de samenleving.
Hierbij hanteren wij het principe van maatwerk, laagdrempelige toegang en doelgerichte ondersteuning. In geval er ondersteuning nodig is, vindt er individuele toetsing plaats en worden enkel de daadwerkelijk gemaakte kosten vergoed. We bieden onder andere de volgende producten aan: bijzondere bijstand, kwijtschelding gemeentelijke belasting, de participatieregeling en de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering van Menzis. De gemeente heeft een brede portal www.meedoeninmontferland.info waarin inwoners het volledig aanbod kunnen vinden van de minimaregelingen. Personen waarvan bekend is dat zij voldoen aan de toegangscriteria voor het gemeentelijk minimabeleid kunnen laagdrempelig met een minimale administratieve belasting producten bestellen op het gebied van educatie, sport, welzijn en cultuur. Naast volwassenen is er in het bijzonder aandacht voor kinderen. De gemeente heeft voor hen een breed aanbod waarbij het accent ligt op educatie. We streven erna om kinderen uit gezinnen met weinig geld gelijke kansen te geven als hun leeftijdsgenoten van wie de ouder beter bemiddeld zijn. Het doel is om de overerfbaarheid van armoede te voorkomen. Een goede educatie leidt naar onze mening op meerdere vlakken tot een `rijker` leven.
Op deze website www.meedoeninmontferland.info staan tevens de partijen waarmee de gemeente samenwerkt bij de bestrijding van armoede. Deze zijn: de bibliotheek, Welcom, de Voedsel- en kledingbank, de Stichting Urgente Noden(SUN)/het Solidariteitsfonds, De Stadsbank Oost Nederland, Schuldhulpmaatje en de kerken.
Programmadoel
Meer inwoners met een laag inkomen kunnen deelnemen aan de samenleving en kunnen, indien noodzakelijk, een beroep doen op aanvullende financiële ondersteuning.
Schuldhulpverlening
Wij willen een laagdrempelige toegang tot schuldhulpverlening en door middel van vroegsignalering voorkomen dat mensen in problematische schulden belanden. De mensen die in de schuldhulpverlening belanden willen wij begeleiden om zo snel als mogelijk weer zelfstandig hun financiën leren te beheren.
Vroegsignalering
Per 1 januari 2021 wordt vroegsignalering ingevoerd. De gemeente gaat van minimaal de zorgverzekeraar, de woningbouwcorporatie, het waterbedrijf en energieleveranciers signalen ontvangen van een schulden van inwoners. De gemeente moet binnen 4 weken de schuldenaar een aanbod voor schuldhulpverlening doen.
Naast schuldhulpverlening aan natuurlijke personen via de gemeenschappelijke regeling Stadsbank Oost Nederland, ondersteunen wij ook (kleine) ondernemingen met financiële problemen. Hiervoor bieden wij financiële ondersteuning op basis van het Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen (Bbz2004) aan.
Programmadoel
Meer inwoners zijn economisch zelfstandig
Verbonden partijen
Laborijn
Laborijn is de uitvoeringsorganisatie van arbeidsparticipatie, arbeidsondersteuning en bijstand. De gemeente Montferland neemt alleen deel aan deze gemeenschappelijke regeling voor uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (smalle deelnemer)
Stadsbank Oost Nederland
De bank is de kredietbank en heeft tot doel om een, zowel vanuit een bedrijfseconomische als ook maatschappelijke optiek bezien, verantwoord pakket van financiële dienstverlening gericht op schuldhulpverlening aan te bieden aan de inwoners van de deelnemende gemeenten.