Montferland is een gemeente waar het veilig wonen, werken en recreëren is. Waar kwetsbare inwoners worden ondersteund bij hun deelname aan de samenleving.
Maatschappelijke ondersteuning
Programmadoel: de gemeente streeft ernaar dat meer inwoners langer zelfstandiger thuis kunnen wonen; we willen een sociale en inclusieve samenleving. Als gemeente werken we in een krachtenveld waarin we samenwerken met en mede afhankelijk zijn van vele partijen. Denk aan buurgemeenten, maatschappelijke organisaties en zorgaanbieders.
Zoals besloten met het Verbindend Kader Sociaal Domein willen we een sociale en inclusieve samenleving zijn waarin iedereen kan meedoen. Hiervoor is een brede sociale basis nodig met een veelheid aan voorliggende voorzieningen op allerlei vlak. We hanteren een brede definitie van het voorliggend veld. Het betreft niet alleen het welzijnswerk maar ook activiteiten en initiatieven op het terrein van gezonde leefstijl, bewegen, sport, onderwijs en cultuur. Al deze initiatieven dragen gezamenlijk bij aan een brede maatschappelijke basis. Op dit moment werken we aan de totstandkoming van een nieuwe nota Sociaal Domein. Hierin zijn zowel jeugd, Wmo als participatie opgenomen. Waarbij linken met preventie, sport en volksgezondheid worden gemaakt.
Onze inspanningen zijn erop gericht om ondersteuning en voorzieningen ten goede te laten komen aan inwoners die het nodig hebben. Centraal staat het versterken van de regie op het eigen leven. We gaan hierbij uit van een positieve houding vanuit onze inwoners: kijken naar wat wel kan in plaats van wat niet (meer) kan. Het sociaal team kan in beperkte mate kortdurende begeleiding inzetten en maakt zoveel mogelijk gebruik van het voorliggend veld Hierbij hebben we nadrukkelijk oog voor het welzijn van mantelzorgers, die onmisbaar zijn in het netwerk van inwoners.
Met de nieuwe inkoop per medio 2022 hebben zorgaanbieders voor dagbesteding en individuele begeleiding meer ruimte gekregen voor de ondersteuning aan inwoners. De gemeente bepaalt het beoogde resultaat op cliëntniveau (het Wat) en de zorgpartijen de manier waarop (het Hoe). Vanuit landelijke wet- en regelgeving blijkt deze manier van inkoop niet meer te mogen. Met de nieuwe manier van werken wilden we beter aansluiten op de vragen van onze inwoners in verbinding met het voorliggende veld. En meer ruimte bieden voor de deskundigheid van professionals in het werkveld. Dagbesteding en individuele begeleiding is samengevoegd en wordt het voortaan integrale ondersteuning genoemd. Als gevolg van een herijking van de prijzen in 2023 en diverse aanvullende onderzoeken en ontwikkelingen is besloten om tot een nieuwe aanbesteding over te gaan. Deze moet ingaan per 2026. In 2024 willen we de opgedane ervaringen actief meenemen en regie rondom onder andere de prijsstelling en indexatie verstevigen. Uiteindelijk doel blijft tijdige en goede zorg voor onze inwoners met een hulpvraag.
De beschikbaarheid van voorzieningen onder de Wmo staat onder druk. Reden hiervoor is de krapte op de arbeidsmarkt en de beperkte financiële middelen. De invoering van het abonnementstarief heeft daarnaast een stijging van het aantal gerechtigden veroorzaakt. Dit blijft een aandachtspunt en noodzaakt ons tot het blijven maken van afwegingen over de verdeling van de schaarse middelen en creatieve oplossingen voor de huidige arbeidsmarkt. Tevens vergrijst Montferland snel, wat de komende jaren mede voor stevige uitdagingen zorgt.
Het Rijk blijft zich inzetten op het voorkomen van dakloosheid, vernieuwing van maatschappelijke opvang en het realiseren van woonplekken met passende ondersteuning voor (dreigend) dakloze mensen. Ook hier zien we het extra knellen door de situatie op de woningmarkt. We bereiden ons zowel op regionaal als lokaal niveau hierop voor. Onduidelijk is of hiervoor extra middelen en/of taken naar de gemeenten komen. De voorgenomen overheveling van taken in beschermd wonen is tot nader order uitgesteld. Ongeacht of dit een vraag voor de gemeente is, zullen wij een standpunt moeten innemen over wat we wel kunnen en willen doen voor kwetsbare inwoners op deze steeds nijpender woningmarkt. Onder andere in de visie Wonen, Welzijn en Zorg is voor deze doelgroep aandacht.
Hoewel we als gemeente inhoudelijk en financieel ‘in control’ zijn, blijven we afhankelijk van externe factoren waarop we veelal geen invloed hebben. Hierbij moet gedacht worden aan veranderingen in wet- en regelgeving, demografische factoren zoals de vergrijzing, het toenemen van inwoners met multiproblem situaties (ook jeugdigen), economische ontwikkelingen zoals inflatie en de energieprijzen, de oorlog in de Oekraïne en de opname van statushouders.
Veiligheid
Programmadoel: we streven ernaar, tezamen met onze inwoners, ondernemers en partners, om een gemeente te blijven waar het veilig wonen, werken en recreëren is.
De goede samenwerking op het gebied van veiligheid met diverse partners, zoals bijvoorbeeld de politie en het OM, is ook in 2023 voortgezet. In het door uw raad vastgestelde 'Integraal Veiligheidsbeleid 2023-2026' is de aanpak van ondermijning één van de prioriteiten.
Op 12 januari 2023 is de startbijeenkomst met alle netwerkpartners geweest met daarbij het ondertekenen van de intentieverklaring voor de uitrol van het proces 'veilig buitengebied'. In dit proces worden wij ondersteund door het (landelijk) Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid ('t CCV) en het Platform Veilig Ondernemen (PVO). Het tegengaan van ondermijning kunnen wij niet alleen en moeten we samen doen met onze inwoners, bedrijven en partners. In 2023 hebben we deze uitrol veilig buitengebied, samen met onze partners, verder opgepakt. Dit onder andere om bewustwording van ondermijnende criminaliteit bij onze inwoners van het buitengebied te vergroten. Ook in dit proces zetten we in op preventie door bewustwording te vergroten, zodat inwoners van Montferland mogelijke signalen kunnen herkennen en alert zijn op signalen in hun omgeving. Mogelijke signalen kunnen gemeld worden bij gemeente, politie en Meld Misdaad Anoniem. In 2023 hebben wij 25 MMA-meldingen ontvangen, die we in onze Ondermijningstafel Montferland hebben besproken. Daarnaast hebben wij een integrale controle gehouden op 'garageboxen' op 2 verschillende locaties in Montferland. Ons college is met de voorbereidingen gestart voor het inrichten van een meldpunt verdachte situaties, zoals aangegeven in uw motie. Dit meldpunt vormt een aanvulling op de bestaande mogelijkheden voor alle burgers om onderbuikgevoelens te melden en dit meldpunt is per 1 januari 2024 operationeel. Ook in 2023 zijn diverse lasten onder dwangsom opgelegd ter voorkoming van handel in verdovende middelen, is een drugslab opgerold en heeft de burgemeester één woning gesloten op grond van artikel 13b Opiumwet.
In 2023 is verder ingezet op maatwerk om de juiste balans na te streven tussen preventie, zorg en repressie. Een goede borging van de verbinding tussen de domeinen 'veiligheid' en 'zorg' blijft belangrijk. Veel interventies binnen het veiligheidsdomein hebben gevolgen voor het zorgdomein en andersom. Deze domeinen kunnen niet los van elkaar gezien worden. Een goede verbinding van zorg en veiligheid is nodig om escalaties te voorkomen en in te kunnen spelen op ontwikkelingen. Net als in 2022, zijn wij ook in 2023 geconfronteerd met overlastmeldingen als gevolg van oplopende burenruzies en/of geluidsoverlast. Dit heeft geresulteerd in meerdere gesprekken, het inzetten van buurtbemiddeling en in een enkel geval zelfs tot een officiële waarschuwingsbrief op grond van de wet aanpak woonoverlast. In 2023 hebben wij daarnaast een eerste aanzet gedaan voor het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst met Plavei en politie met als doel om in een vroeg stadium signalen te onderkennen en in te zetten op een gerichte aanpak. Daarnaast heeft zich in 2023 ook diverse complexe casuïstiek op het gebied van huiselijk geweld voorgedaan, waarop wij samen met partners, zoals Veilig Thuis en Zorg- en Veiligheidshuis Noord en Oost Gelderland, binnen onze mogelijkheden hebben ingezet.
Op 24 februari 2022 is Rusland de Oekraïne binnengevallen en de oorlog was een feit. Als gevolg hiervan hebben veel Oekraïners hun land ontvlucht. In 2023 hebben we in Montferland 203 Oekraïense ontheemden (exclusief woning Bentemmerstraat) opgevangen:
Bij particulieren zijn in 2023 55 Oekraïense ontheemden opgevangen. In raadsbrieven hebben wij uw raad op de hoogte gehouden van deze problematiek en het openen van een nieuwe opvang-locatie.
De Spreidingswet is in december 2023 door de Tweede kamer aangenomen, op 23 januari 2024 door de Eerste kamer en deze wet is op 1 februari 2024 in werking getreden. Via de Provinciale Regietafel (PRT) en de daaronder functionerende sub-regionale tafels zal de daadwerkelijke verdeling worden vastgesteld. In 2023 heeft de gemeente Montferland, in Achterhoeks verband, reeds aangegeven om een locatie voor 200-230 personen te willen gaan realiseren voor de noodopvang asielzoekers, hetgeen ook met uw raad is gecommuniceerd.
De Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG) streeft ernaar een toekomstbestendige veiligheidsregio te worden en te blijven. Begin 2020 is hiervoor de "Toekomstvisie en Opdrachten" vastgesteld, waarin de ontwikkeling van repressie naar meer risicobeperking en preventie is aangegeven. Zowel bestuurlijk als ambtelijk zijn de ontwikkelingen bij de VNOG kritisch gevolgd.
Verbonden partijen
Vervoersorganisatie regio Arnhem Nijmegen
In april 2016 is de Vervoersorganisatie regio Arnhem Nijmegen opgericht. Het is een gemeenschappelijke regeling, gebaseerd op een bedrijfsvoeringsorganisatie. Eén van de taken van deze Vervoersorganisatie is het regelen van het doelgroepenvervoer, zoals het vervoer naar Wmo-dagbesteding.
Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG)
De gemeente maakt, samen met 21 andere gemeenten, deel uit van de VNOG. De VNOG draagt zorg voor een adequate uitvoering van de brandweerzorg, rampenbestrijding, crisisbeheersing en geneeskundige hulpverlening zoals is vastgelegd in de Wet Veiligheidsregio's.
Naast het reguliere werk herkennen wij binnen dit programma speerpunten op de volgende programmaonderdelen:
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het aantal bewonersinitiatieven | 35 | 51 | 56 |
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het percentage personen dat de kwaliteit van de ondersteuning als goed ervaart | 85% |
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het aantal trajecten eigen hulpverlening | 35 | 37 | 53 |
We hebben als gemeente beperkte invloed op het gebruik van HbH. Waar mogelijk stimuleren we inwoners zelf met oplossingen te komen voor het schoonhouden van het huis.
In 2023 zijn we binnen de streefwaarde gebleven.
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het aantal verstrekte maatwerkvoorzieningen HbH | 1455 | 1553 | 1451 |
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het aantal WMO-maatwerkvoorzieningen | 2954 | 3181 | 2933 |
De cijfers voor 2021 zijn niet representatief i.v.m. de overgang naar een nieuw softwaresysteem en een andere vorm van registratie.
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het aantal verstrekte woon- en vervoersvoorzieningen | 2498 | 3156 | 2529 |
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Aantal keer inzetten van bestuurlijke instrumenten, zoals bijvoorbeeld bestuurlijke waarschuwing of last onder dwangsom, ter bestrijding van drugsoverlast en –handel op basis van bestuurlijke rapportages van politie | 4 | 5 | 8 |
De burgemeester heeft ook bestuurlijke rapportages van de politie ontvangen voor handel in verdovende middelen, als ook voor het vervoeren van inbrekerswerktuigen op grond van artikel 2:44 APV. Ook op basis van deze bestuurlijke rapportages heeft de burgemeester lasten onder dwangsom opgelegd.
In het voorjaar 2023 heeft de gemeenteraad het Integraal Veiligheidsbeleid gemeente Montferland 2023-2026 vastgesteld. Hierin is de 'aanpak ondermijning' geprioriteerd. De invoering van de aangenomen motie 'meldpunt verdachte situaties' is opgepakt en dit meldpunt is vanaf 1 januari 2024 ingericht. De goede samenwerking in de aanpak van ondermijning met partners, zoals politie, OM en het RIEC zijn in 2023 voortgezet.
| Indicator | Werkelijk 2022 | Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
| Het aantal communicatieberichten dat wordt ingezet | Niet gemeten | 10 | 10 |
De communicatieberichten in 2023 waren van uiteenlopende aard. Van publicaties ter voorkoming van fietsdiefstal, bewonersbijeenkomsten, tot een publicatie in het Montferland Journaal om onze BOA's en wijkagenten voor te stellen. Daarnaast zijn in 2023 2 bijeenkomsten ingepland voor een specifieke doelgroep met als doel "bewustwording ondermijning". Helaas zijn beide bijeenkomsten uiteindelijk geannuleerd in verband met te weinig aanmeldingen.
| Indicator |
Werkelijk 2022 |
Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
|
| ondergrens | bovengrens | |||
| Uitkomst Inwonerpanel Montferland Spreekt, rapportcijfer voor veiligheidsbeleving | 7,6 | 7 | 8 | Niet gemeten* |
* Deze meting vindt iedere twee jaar plaats. In 2023 is deze meting onder inwonerpanel Montferland Spreekt daarom niet uitgevoerd.
| Indicator |
Werkelijk 2022 |
Streefwaarde 2023 | Werkelijk 2023 |
|
| ondergrens | bovengrens | |||
| Uitkomst Inwonerpanel Montferland Spreekt, rapportcijfer voor leefbaarheid woonbuurt | 8,1 | 8 | 9 | Niet gemeten* |
* Deze meting vindt iedere twee jaar plaats. In 2023 is deze meting onder het inwonerpanel Montferland Spreekt daarom niet uitgevoerd.
De werkwijze voor een goede verbinding tussen de domeinen 'veiligheid' en 'zorg' is in 2023 voortgezet om door (vroeg)tijdige interventies escalaties te voorkomen. Hiervoor is in 2023 een eerste aanzet gemaakt voor het opstellen van een samenwerkingsconvenant met Plavei en de politie met als doel om in een vroeg stadium signalen te onderkennen en in te zetten op een gerichte aanpak.
| Exploitatie | Begroting 2023 primair | Begroting 2023 (na wijziging) | Werkelijk 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| Lasten | -18.098 | -25.716 | -21.864 | |
| Baten | 373 | 7.686 | 7.886 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -17.725 | -18.031 | -13.978 | |
| Onttrekkingen | 2.034 | 1.466 | 1.776 | |
| Stortingen | -6.866 | -1.321 | -1.321 | |
| Mutaties reserves | -4.832 | 145 | 455 | |
| Gerealiseerd resultaat | -22.557 | -17.885 | -13.523 | |