Jeugd
Met de meeste jongeren in Montferland gaat het goed. Een aantal jongeren heeft (tijdelijk) extra steun en stimulans nodig. We bieden preventieve sportieve, welzijns- en culturele activiteiten aan en kopen verschillende vormen van jeugdzorg in. Door de coronajaren kampen nog altijd veel jongeren met eenzaamheid en psychosociale klachten. De wachtlijsten in de jeugdzorg zijn daardoor lang.
Ons doel is om jongeren zoveel mogelijk te ondersteunen via het voorliggende veld. Algemene voorzieningen in de wijk, kern of dorp waar geen indicatie nodig is. Via het onderwijs worden culturele en sportieve activiteiten georganiseerd. Ook de jeugdgezondheidszorg ondersteunt de weerbaarheid van jongeren. Door onze jeugd zo tijdig mogelijk geestelijk en sportief te stimuleren, voorkomen we bij een aantal van hen dat ze in de zorg terechtkomen.
Voor jongeren met meerdere problemen, of uit een kwetsbare gezinssituatie, is jeugdzorg altijd beschikbaar. Ouders en opvoeders krijgen waar nodig extra ondersteuning. Veel jeugdzorg blijkt het gevolg van problemen bij de ouders. Onze inzet is er steeds meer op gericht om de oorzaak aan te pakken en niet het gevolg.
Onderwijs
Een goede beheersing van de Nederlandse taal en andere vaardigheden zijn belangrijk om mee te kunnen doen in de samenleving. Een relatief groot deel van onze inwoners is laaggeletterd, mede door de toename van gezinnen met een migratieachtergrond. Ze kunnen niet goed lezen, schrijven en/of rekenen. We werken actief aan het verkleinen van leer-, taal- en sociaal-emotionele achterstanden. Met ons onderwijsachterstandenbeleid streven we naar kansengelijkheid voor iedereen.
Samen met netwerkpartners versterken we de educatieve doorgaande leerlijn, met talentontwikkeling en het behalen van een startkwalificatie (havo, vwo, mbo-niveau 2 of hoger) als uitgangspunt. Dit vergroot de arbeidsmarktkansen van jongeren, maar door de instroom van inwoners met een migratieachtergrond wordt het behouden van onze streefwaarden uitdagender.
Een ander doel is steeds meer ouders te betrekken bij de ontwikkeling van hun kinderen. We streven naar een rijke leer- en ontwikkelomgeving voor alle jongeren. Met de bouw van het Integraal Kind Centrum (IKC) in ’s-Heerenberg bevorderen we eigentijds onderwijs én ontmoeting tussen verschillende groepen inwoners. In dit gebouw komen aanvullende voorzieningen zoals de bibliotheek, de kinderopvang en het consultatiebureau.
Cultuur
Culturele activiteiten zijn belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Ze stimuleren sociale vaardigheden, bevorderen ontmoeting en hebben zelfs een positief effect op het IQ. Voor volwassenen dragen culturele activiteiten bij aan sociale samenhang en het voorkomen van eenzaamheid. In 2026 presenteren we nieuw cultuurbeleid in de Nota Cultuurbeleid Montferland. Dit beleid wordt ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad.
We zetten in op het behouden en versterken van de sociale basisstructuur in onze kernen door het verenigingsleven en dorpshuizen te ondersteunen. We helpen bij het opstellen en uitvoeren van dorpsvisies en -plannen, waarbij bewoners, verenigingen, fondsen, gemeente en provincie samenwerken. Zo zorgen we voor korte lijnen, duidelijke verwachtingen en een realistisch financieel kader.
Sport en volksgezondheid
Goede gezondheid vergroot de zelfstandigheid van inwoners en verkleint de kans op afhankelijkheid van eventuele (dure) zorg. We zetten in op preventie: meer bewegen, een gezonde leefstijl en een breed sportaanbod. Voorlichting en gerichte projecten stimuleren inwoners om gezonder te leven.
In Montferland hebben relatief veel inwoners een ongezonde leefstijl en een lagere gezondheid dan gemiddeld in Nederland. Vooral inwoners met een lage sociaal-economische status (SES) leven minder lang in goede gezondheid. We richten ons daarom extra op wijken en kernen met een lagere SES en besteden aandacht aan nieuwkomers en inwoners met beperkte gezondheidsvaardigheden. Via onze sociale teams, welzijnswerk en lokale organisaties ondersteunen we inwoners waar nodig. Zo heeft iedereen toegang tot gezondheidsinformatie, zorg en hulp.
Met subsidies ondersteunen we een breed sportief en cultureel aanbod in alle kernen, voor jong en oud. Daarbij ligt de focus op preventie en ’het verkleinen van gezondheidsverschillen, onder andere via programma’s zoals het Gezond Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorg Akkoord (IZA). De nieuwe ‘Beweeg- en Gezondheidsnota 2025–2030' bepaalt de richting voor ons beleid de komende jaren.
Maatschappelijke ondersteuning
Door de sterke vergrijzing groeit het aantal inwoners van 75 jaar en ouder de komende jaren snel, wat leidt tot een groter beroep op de Wmo-zorg. Ons doel is dat inwoners zo lang mogelijk mee kunnen doen en zich gezond en veilig voelen in hun eigen omgeving. We organiseren ontmoetingsplekken en preventieve activiteiten zo dicht mogelijk bij inwoners.
Na de vaststelling van de Visie Sociaal Domein (2024) en de maatschappelijke agenda (2025), voeren we in 2026-2030 de bijbehorende activiteiten uit. De invoering van de nieuwe inkomens- en vermogensafhankelijke bijdrage voor de Wmo is uitgesteld, waardoor het Wmo-gebruik nog niet afneemt. Vanaf januari 2026 start een nieuw, gezamenlijk inkoopcontract voor Wmo-begeleiding en Jeugdhulp binnen de Achterhoekse gemeenten.
Gemeenten krijgen steeds meer verantwoordelijkheid voor inwoners met complexe problemen, onder andere door wetswijzigingen en landelijke hervorming. Dit vraagt om integrale samenwerking binnen het Sociaal Domein en nauwe afstemming met externe partners.
Werk en inkomen, minimabeleid, schuldhulpverlening en nieuwkomers
De arbeidsmarkt blijft vooralsnog gunstig. Wel is er een mismatch tussen de vraag van werkgevers en het aanbod van werkzoekenden. Opleiding, kennis, ervaring of vaardigheden sluiten vaak niet aan. Veel inwoners van Montferland met een bijstandsuitkering hebben moeite een passende baan te vinden en te behouden. Zij hebben een afstand tot de arbeidsmarkt. De gemeente ondersteunt hen actief bij het vinden en behouden van werk.
Daarnaast neemt het aantal statushouders toe. We begeleiden deze nieuwe inwoners met hun inburgering in onze samenleving en bij het vinden van een nieuwe baan. Door verschillende ontwikkelingen verwachten we de komende jaren een toename van het aantal uitkeringen.