4. Bijlagen

In onderstaande tabel worden de uitbreidingsinvesteringen in meerjarenperspectief weergegeven.
De kapitaallasten van de investeringen zijn in het begrotingssaldo verwerkt.

                                                                                                                              (bedrag x € 1.000)

	2025	2026	2027	2028
Vervanging LED armaturen en masten	2.500
Motie '2000 meer bomen'	834	834
Rehabilitaties wegenbeheerplan	875
Verkeersmaatregelen Hooglandseweg Braamt/Zeddam en Doetinchemseweg Wijnbergen	600
Herinrichting Hoofdstraat Kilder (nieuw beleid)	400
Combi bouw school/MFA Loil (nieuw beleid)		3.000
Totaal	5.209	3.834

 

Omschrijving	2025	2026	2027	2028	Techn. levensduur
Gemeentelijk Water- en Riolerings Plan  (GWRP)
Verbeteringen
Wateroverlast, klimaatadaptatie	50	50	50	50	30
Afkoppelen, ombouwen vgs	25				60
Afkoppelen, blauwe aders en meeliften	1.400	1.000	1.000	1.000	60
Vervangingen
Renovatie (mini)gemalen en IBA's	279	279	279	279	15
Rioolvervanging en -relining	850	850	850	850	60
Totaal investeringen GRP 2022-2025	2.599	2.179	2.179	2.179
Overige investeringen
Aanschaf computerapparatuur raad/college		35			4
Vervangingen straatmateriaal	600	600	600	600	20
Iveco Daily V-643-JG 2017			82		8
Iveco Daily V-833-JF 2017			82		8
Heatweed onkruidmachine	25				8
Peugeot Partner			60		10
Goupil Elektrotruck	35				8
ROM500				42	5
Herinrichting openbare ruimte dorpskernen Loil, Stokkum en Nieuw-Dijk	1.200				20
Herinrichting Zeddamseweg incl. wegen direct grenzend aan IKC	2.000				20
Mc Connel Maaiarm		35			8
Plotter/scanner Openbare Werken	25				5
Vervanging I-Phones 2023			210		3
Vervanging I-pads 2023			48		3
Back up server	45				5
Aanschaf 300 laptops 2022			314		5
Dockingstations			33		5
Netwerkserver			200		4
Programmatuur Geo informatiesysteem	80				5
Programmatuur financieel systeem	220				5
Programmatuur website/intranet	75				5
Vervanging Oracle server				50	5
Document-en recordmanagementsysteem		75			4
Totaal overige (vervangings)investeringen	4.301	745	1.629	692
Totaal	6.900	2.924	3.808	2.871

 

Openbare ruimte Centrumplan Didam	2025	2026	2027	2028	Techn. levensduur
1. Pittelderstraat					20
2. Oranje-erf					20
3. Spoorstraat					20
4. Parkeerplaats kerk					20
5. Centrale plein (Lieve Vrouweplein)					20
6. Wilhelminastraat					20
7. Hoofdstraat/Schoolstraat					20
8. Raadhuisstraat					20
9. Stationslocatie					20
10. Supermarktlocatie	586				20
Subtotaal	586
Riolering Centrumplan Didam
2. Oranje-erf					60
3. Spoorstraat					60
4. Parkeerplaats kerk					60
5. Centrale plein (Lieve Vrouweplein)					60
6. Wilhelminastraat					60
7. Hoofdstraat/Schoolstraat					60
8. Raadhuisstraat					60
10. Supermarktlocatie	18				60
11. Groene parkeerplaats supermarktlocatie	346				60
Subtotaal	364
Totaal Centrumplan	950

Bedragen x € 1.000

Reserve	Saldo per 01-01-2025	Rente toevoeging	overige vermeer- deringen	vermin- deringen	Saldo per 31-12-2025	Saldo per 31-12-2026	Saldo per 31-12-2027	Saldo per 31-12-2028
Algemene reserves
Algemene Reserve*	12.644			-2.279	10.365	8.776	8.085	7.494
Verkoop aandelen NUON	15.062				15.062	15.062	15.062	15.062
Grondexploitatie	3.259			-334	2.924	2.889	2.854	2.820
Totaal Algemene reserves	30.964			-2.613	28.351	26.727	26.001	25.376
Bestemmingsreserves
Bestedingsfunctie
Klimaatmiddelen	261			-153	108	108	108	108
Dekkingsreserve kapitaallasten
Onderwijshuisvesting	6.332	143	2.238	-1.567	7.145	7.898	8.454	8.312
Kap.lasten Sportcompl. Montferland (SCM)	393	7		-127	272	149	25	0
Centrumplan Didam	913	23		-50	886	859	831	802
Zwemsportvoorziening Didam	1.599	40			1.639	1.680	1.722	1.765
Egalisatiefunctie
Kwaliteitsimpuls gem.organisatie	650				650	650	650	650
Decentralisaties Sociaal Domein	4.906		2.250	-2.075	5.081	3.577	1.926	228
Onderhoud riolering en rioolrenovaties	738				738	347	347	347
Kunstgrasvelden	400			-400	0	0	0	0
Speellocaties	200				200	200	200	200
Openbaar groen	300				300	300	300	300
Reserve Oekraïne	3.227				3.227	3.227	3.227	3.227
Totaal bestemmingsreserves	19.919	213	4.488	-4.219	20.246	18.995	17.790	15.939
Eindtotaal	50.884	213	4.488	-6.832	48.597	45.722	43.791	41.315

 

Programma	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
2. Ruimte
Lasten
Toevoeging rente Centrumplan Didam	-23	-23	-22	-21
Baten
Onttrekking reserve grondexploitatie (rente ruilgronden)	35	35	35	35
Onttrekking aan de reserve centrumplan Didam (deel kapitaallasten centrumplan)	50	50	50	50
3. Sociaal
Lasten
Toevoeging rente Sportcomplex Montferland	-7	-5	-3	0
Toevoeging rente Zwemsportvoorziening Didam	-40	-41	-42	-43
Toevoeging aan reserve onderwijshuisvesting (verschil tussen lasten en baten onderwijshuisvesting)	-813	-753	-556
Dekking sterk gestegen kosten binnen Sociaal Domein	-2.000	-2.000	-2.000	-2.000
Informatiespecialist	-75	-75	-75	-75
Baten
Onttrekking reserve kapitaallasten  Sport Complex Montferland  (dekking kapitaallasten SCM)	127	127	127	25
Onttrekking reserve onderwijshuisvesting (verschil tussen lasten en baten onderwijshuisvesting)				143
Incidentele compensatie Jeugdhulp nav circulaire gemeentefonds	2.250	571	424	377
40. Algemene dekkingsmiddelen
Baten
Onttrekking Algemene reserve ter dekking van structurele lasten	500	500	500	500
Totaal (saldo toevoegingen en onttrekkingen)	4	-1.614	-1.562	-1.009

 

7.364Bedragen x € 1.000

Naam voorziening	Saldo per 01-01-2025	Vermeerderingen	Verminderingen	Saldo per 31-12-2025	Saldo per 31-12-2026	Saldo per 31-12-2027	Saldo per 31-12-2028
Risicovoorziening
Verplichtingen personeel	549	42	-	591	633	675	717
Verplichtingen wethouders	2.905	118	-153	2.870	2.835	2.799	2.764
Voorziening verlofsparen	104	-	-	104	104	104	104
Totaal Risicovoorzieningen	3.558	160	-153	3.565	3.572	3.579	3.585
Egalisatievoorzieningen
Groot onderhoud sportcomplex	151	87	-	238	324	411	498
Openbare ruimte	1.192	1.188	-680	1.699	1.935	2.171	2.272
Onderhoud gebouwen en accommodaties	1.724	613	-749	1.588	1.846	2.034	1.769
Riolering (art. 44 lid 2)	714	-	-275	438	388	248	74
Totaal Egalisatievoorzieningen	3.780	1.888	-1.705	3.963	4.493	4.864	4.613
Bijdrage aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven
Riolering (vervangingsinvesteringen)  (art.44 lid 1)	0	1.740	-1.740	0	0	0	0
Totaal riolering (art 44 lid 1)	0	1.740	-1.740	0	0	0	0
Eindtotaal	7.339	3.788	-3.598	7.529	8.065	8.442	8.199

Prognose meerjaren balans	Realisatie	Begroting
	2023	2024	2025	2026	2027	2028
ACTIVA
Vaste activa
Immateriële vaste activa
a. Kosten verbonden aan sluiten geldlening en saldo agio/disagio
b. Kosten onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief
c. bijdr. aan activa in eigendom van derden	199	149	99	90	82	73
Materiële vaste activa
a. gronden en terreinen	22.241	23.006	23.006	23.006	23.006	23.006
b. investeringen met economisch nut	52.695	53.271	64.041	81.263	81.197	76.600
b. investeringen met economisch nut + heff.	27.172	27.177	28.606	29.580	30.937	32.026
c. Investeringen met maatschappelijk nut	17.330	19.324	28.097	28.932	30.082	28.977
Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekking aan:
a. deelnemingen	147	147	147	447	447	447
b. gemeenschappelijke regelingen	0	0	0	0	0	0
Leningen aan:
a. woningbouwcorporaties	1.455	1.198	933	659	555	448
b. Leningen aan deelnemingen	2.154	2.154	2.154	2.154	2.154	2.154
Overige langlopende leningen u/g	6.546	7.647	8.147	8.897	8.897	8.897
Totaal vaste activa	129.939	134.072	155.231	175.028	177.356	172.628
Vlottende activa
Voorraden
a. gronden in exploitatie	-467	-162	-1.675	587	587	0
b. overige voorraden	10	5	5	5	5	5
Uitzettingen korter dan 1 jaar	9.559	4.507	4.507	4.507	4.507	4.507
Liquide middelen	109	100	100	100	100	100
Overlopende activa	4.398	4.315	4.315	4.315	4.315	4.315
Totaal vlottende activa	13.609	8.764	7.252	9.514	9.514	8.927
Totaal activa	143.548	142.837	162.483	184.542	186.870	181.555
Prognose meerjaren balans	Realisatie	Begroting
	2023	2024	2025	2026	2027	2028
PASSIVA
Vaste passiva
Reserves
a. algemene reserve	30.703	30.964	28.351	26.727	26.002	25.376
b. bestemmingsreserves	17.791	17.316	17.316	17.316	17.316	17.316
c. gerealiseerd resultaat	7.066	-21	50	-1.694	-614	-9
Voorzieningen
a. verplichtingen, verliezen en risico's	3.845	3.558	3.565	3.572	3.579	3.585
b. onderhoudsegalisatievoorziening	3.166	3.067	3.525	4.106	4.616	4.539
c. toekomstige vervangingen	0	0	0	0	0	0
d. van derden verkregen middelen met specifieke besteding	826	714	438	388	248	74
Vaste schulden met een rente-typische looptijd van 1 jaar of langer
Binnenlandse banken en overige financiële instellingen	56.726	49.963	70.193	94.501	97.479	92.956
Totaal vaste passiva	120.124	105.562	123.438	144.915	148.625	143.837
Vlottende passiva
Nettoschulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar	6.732	15.858	17.628	18.210	16.828	16.301
Overlopende passiva	16.692	21.418	21.418	21.418	21.418	21.418
Totaal vlottende passiva	23.424	37.275	39.045	39.627	38.245	37.718
Totaal passiva	143.548	142.837	162.483	184.542	186.870	181.555

 

 

bedragen x € 1.000

		2023	2024	2025	2026	2027	2028
	Omschrijving	Volgens gewijzigde begroting 2023	Volgens begroting 2024	Volgens meerjarenraming in begroting 2025	Volgens meerjarenraming in begroting 2025	Volgens meerjarenraming in begroting 2025	Volgens meerjarenraming in begroting 2025
1	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)	-3.808	-4.413	-1.961	-3.841	-1.813	-1.856
2	Afschrijvingen ten laste van de exploitatie	6.353	4.930	5.238	5.851	6.197	7.489
3	Dotaties aan voorzieningen ten laste van de exploitatie minus vrijval van voorzieningen ten bate van de exploitatie	433	-208	190	537	377	-244
4	Bruto investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd	9.742	10.619	27.105	26.197	8.427	2.871
5	Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, geen betrekking hebbende op bouwgrondexploitatie en niet verantwoord op de exploitatie	0	0	0	0	0	0
6	Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa:
	Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord	0	0	0	0	0	0
7	Aankoop van grond en uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d., alleen transacties met derden niet op de exploitatie verantwoord	488	418	576	714	0	0
8	Baten bouwgrondexploitatie:
	Baten voor zover niet al op de exploitatie verantwoord	763	2.082	540	0	0	0
9	Lasten op balanspost Voorzieningen voor zover deze transacties	3.947	3.013	3.598	3.276	3.232	3.856
10	Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder vraag 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht	0	0	0	0	0	0
11	Verkoop van effecten:
a	Gaat u effecten verkopen? (ja/nee)	Nee	Nee	Nee	Nee	Nee	Nee
b	Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?	0	0	0	0	0	0
	Berekend EMU-saldo	-10.437	-11.659	-27.272	-27.639	-6.898	-1.337

 

(Bedragen x € 1.000)

Renteschema			2024		2025		2026		2027		2028
a. De externe rentelasten over korte en lange financiering	+/+		1.369		1.460		1.858		2.093		2.046
b. De externe rentebaten over de korte en lange financiering	-/-		80		80		80		80		80
Saldo externe rentelasten en rentebaten			1.289		1.380		1.778		2.013		1.966
c1. Doorberekende rente aan de grondexploitatie	-/-	0		0		0		0		0
c2. Doorberekende rente van projectfinanciering taakvelden	-/-	0		0		0		0		0
c3. Rentebaat van doorverstrekte specifieke leningen	-/-	120		76		67		58		56
Aan taakvelden toe te rekenen externe rente			-120		-76		-67		-58		-56
d1. Rente over eigen vermogen	+/+	0		0		0		0		0
d2. Rente over voorzieningen	+/+	0		0		0		0		0
Aan taakvelden toe te rekenen interne rente			0		0		0		0		0
Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente			1.169		1.304		1.710		1.955		1.910
e. De werkelijk aan taakvelden toegerekende rente	-/-		1.804		2.352		2.085		1.869		1.869
f. Renteresultaat op het taakveld Treasury			-635		-1.048		-374		86		41

 

Onderstaande tabel geeft een specificatie van de incidentele baten en lasten. Dit overzicht is voorgeschreven in de BBV en geeft inzicht in hoeverre ons begrotingsbeeld wordt beïnvloed door incidentele ontwikkelingen. Na invulling van het overzicht kan het structurele begrotingssaldo worden bepaald. Dit saldo treft u in de volgende tabel aan.

  (Bedragen x €1.000)

Programma	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
1. Relatie inwoners en bestuur
Lasten
Incidentele lasten uit het Raadsakkoord 2023-2026	-167
Nieuw beleid 2025-2028: Regiodeal	-91	-91	-91	-91
Baten
Onttrekking aan de Algemene Reserve voor Nieuw beleid 2025-2028	91	91	91	91
2. Ruimte
Lasten
Dekkingstekort riolering		-391
Kwaliteitsimpuls woningbouw en bedrijfsterreinen (Motie M6 bij Kadernota 2022)	-300
Incidentele lasten uit het Raadsakkoord 2023-2026	-175	-50	-50
Programmakosten 's-Heerenberg-Oost (Kadernota 2025)	-240	-154	-154
Motie Kadernota 2025: CPO Woningbouwaanjager	-50	-50
Nieuw beleid 2025-2028: Actualisatie IVVP	-100	-100
Nieuw beleid 2025-2028: Uitvoering mobiliteitsvisie	-100
Baten
Opbrengst koop-/samenwerkingsovereenkomst voormalige gemeentehuis-locatie Didam eo	1.385
Onttrekking aan de reserve Onderhoud riolering en rioolrenovaties (dekkingstekort riolering)		391
Onttrekking aan de reserve Grondexploitatie tbv kwaliteitsimpuls woningbouw en bedrijfsterreinen	300
Onttrekking aan de Algemene reserve voor uitvoering Motie Kadernota 2025: CPO Woningbouwaanjager	50	50
Onttrekking aan de Algemene Reserve voor Nieuw beleid 2025-2028	200	100
3. Sociaal
Lasten
Bijdragen aan DVC en Loil ter vervanging van 3 niet gemeentelijke sportvelden	-400
Toevoeging kapitaallasten IKC aan reserve onderwijshuisvesting	-884	-875	-875
Incidentele lasten uit het Raadsakkoord 2023-2026	-635	-300
Inhuur voor lokale inzet nieuwe inkoop Wmo/Jeugd	-200	-150
Regionale inzet nieuwe inkoop Wmo/Jeugd	-43
Nieuw beleid 2025-2028: Uitvoering motie Kansen voor Kinderen	-75	-75
Baten
Onttrekking aan de reserve kunstgrasvelden voor de bijdragen aan DVC en Loil	400
Onttrekking aan de reserve Sociaal Domein voor nieuwe inkoop Wmo/Jeugd	243	150
Onttrekking aan de Algemene Reserve voor Nieuw beleid 2025-2028	98	98
50. Overhead en ondersteuning
Lasten
Aanvullende capaciteit voor klimaat en duurzaamheid	-153
Nieuw beleid 2025-2028: Investeren in kunstmatige intelligentie (AI)	-100	-100	-100
Nieuw beleid 2025-2028: Investeren in talentvol personeel	-500	-500
Nieuw beleid 2025-2028: Uitwerking acties voorkomende uit strategische personeelsplanning	-500
Baten
Onttrekking reserve Klimaatmiddelen i.v.m. aanvullende capaciteit	153
Onttrekking Algemene Reserve voor Nieuw beleid 2025-2028	1.100	600	100
Overig
Overige mutaties kleiner dan € 25.000	-34	-16	5	15
Totaal	-777	-1.447	-1.074	15

Het saldo van incidentele lasten en baten fluctueert jaarlijks. Incidentele lasten beïnvloeden het structureel begrotingssaldo positief en incidentele baten beïnvloeden het structureel begrotingssaldo negatief.

De positieve saldi in 2025, 2026 en 2027 worden vooral bepaald door de toevoeging van de kapitaallasten IKC aan de reserve onderwijshuisvesting en incidentele lasten uit het Raadsakkoord 2023-2025 en de Kadernota 2025. In 2025 staat daar een incidentele baat voor de verkoop van de voormalige gemeentehuis locatie tegenover. 

 (Bedragen x €1.000)

Presentatie van het structurele begrotingssaldo	2025	2026	2027	2028
Saldo baten en lasten	-2.003	-4.336	-2.326	-2.347
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves	2.053	2.642	1.712	2.338
Begrotingssaldo na bestemming	50	-1.694	-614	-9
Correctie incidentele baten en lasten	727	1.372	1.074	-15
Structureel begrotingssaldo	777	-322	460	-24

Geconcludeerd kan worden dat het structurele begrotingssaldo alle jaren positief is. Voor een verdere toelichting verwijzen wij u naar de inleiding van deze begroting.

Toelichting
De BBV stelt dat reservemutaties in principe incidenteel van aard zijn. Als uitzondering worden bestemmingsreserves ter dekking van kapitaallasten genoemd die structureel van aard kunnen zijn. Daarom zijn alle incidentele reservemutaties opgenomen in het overzicht van incidentele baten en lasten, ook wanneer reservemutaties per saldo geen invloed hebben op het begrotingssaldo.

Programma 1: Relatie inwoners en bestuur
De incidentele uitgaven uit het nieuw beleid 2025-2028 worden onttrokken uit de Algemene Reserve.

In het Raadsakkoord 2023-2026 zijn diverse incidentele uitgaven opgenomen. In programma 1 gaat dit om de verdere ontwikkeling van (burger)participatie en wijk- en kerngericht werken. 

Programma 2: Ruimte
In 2021 is het GWRP vastgesteld. De hieruit voortvloeiende tekorten worden verrekend met de voorziening riolering (artikel 44 lid 2 BBV) en deels ook met de reserve onderhoud riolering en rioolrenovaties. Het te verrekenen bedrag met deze reserve bedraagt € 391.000 in 2026.

Bij de vaststelling van de begroting 2022 is besloten voor de periode 2022 tot en met 2025 jaarlijks € 300.000 beschikbaar te stellen voor een kwaliteitsimpuls Woningbouw en bedrijfsterreinen. Deze bedragen worden gedekt door een onttrekking aan de reserve Grondexploitatie.

In het Raadsakkoord 2023-2026 zijn diverse incidentele uitgaven opgenomen. In programma 2 gaat dit om:

• Meer kansen creëren voor starters op de woningmarkt door ouderen te laten doorstromen
• Een impuls voor het klimaatadaptiever en biodiverser maken van de leefomgeving

In de Kadernota 2025 is budget voor het programma 's-Heerenberg Oost en Lengel beschikbaar gesteld voor de jaren 2025, 2026 en 2027. 

Bij de Kadernota 2025 is een motie aangenomen voor het inhuren van een CPO woningbouwaanjager voor een periode van twee jaar. Dekking komt uit de Algemene Reserve. 

De incidentele uitgaven uit het nieuw beleid 2025-2028 worden onttrokken uit de Algemene Reserve.  

Opbrengst koop-/samenwerkingsovereenkomst voormalige gemeentehuislocatie  e.o.: verwacht wordt een eenmalige opbrengst in 2025.

Programma 3: Sociaal
Bijdragen voor vervanging van drie niet-gemeentelijke sportvelden (2 DVC en 1 SV Loil). Eenmalig een bijdrage van € 200.000 voor DVC en € 200.000 voor SV Loil in 2025. Daarna is vervanging sportvelden voor rekening van de sportverenigingen zelf. De bijdrage wordt gedekt via een onttrekking aan de reserve kunstgrasvelden. Tot en met 2024 is jaarlijks € 50.000 aan deze reserve toegevoegd zodat in 2025 de stand van € 400.000 is bereikt.

Bij de vaststelling van de Kadernota 2024 is besloten om de vrijval van de kapitaallasten van het IKC (Integraal Kind Centrum) in 2025 incidenteel toe te voegen aan de reserve onderwijshuisvesting. Dit betreft een bedrag van € 884.000. In 2024 is besloten om ook de kapitaallasten van 2026 en 2027 toe te voegen aan de reserve, omdat de bouw van het IKC naar verwachting dan nog niet gereed is. 

In het Raadsakkoord 2023-2026 zijn diverse incidentele uitgaven opgenomen. In programma 3 gaat dit om:

• Een pilot voor maximaal 60 kinderen die toegang krijgen tot een vorm van BSO
• Een pilot voor handhaving bij huisvesting van arbeidsmigranten
• Herziening van de visie sociaal domein
• Scholing, preventiebijeenkomst en campagnes voor huiselijk geweld

De lasten voor lokale en regionale inzet voor de nieuwe inkoop Wmo/Jeugd worden onttrokken aan de reserve Sociaal Domein. 

De incidentele uitgaven uit het nieuw beleid 2025-2028 worden onttrokken uit de Algemene Reserve.  

Programma 50: Overhead en ondersteuning
Aanvullende lasten in verband met tijdelijke formatie-uitbreiding voor het taakveld klimaat en duurzaamheid worden onttrokken aan de bestemmingsreserve voor klimaatmiddelen. 

De incidentele uitgaven uit het nieuw beleid 2025-2028 worden onttrokken uit de Algemene Reserve. 

Baten / lasten	Raming 2025			Raming 2026			2027	2028
Hoofdtaak - taakveld	Baten	Lasten	Saldo totaal	Baten	Lasten	Saldo totaal	Saldo totaal	Saldo totaal
0. Bestuur en ondersteuning
Bestuur	0	-2.831	-2.831	0	-2.844	-2.844	-2.828	-2.845
Mutaties reserves	6.753	-4.700	2.053	6.373	-3.731	2.642	1.712	2.338
Burgerzaken	889	-1.678	-789	889	-1.599	-710	-727	-710
Beheer overige gebouwen en gronden	32	-422	-390	32	-430	-399	-398	-401
Overhead	501	-17.837	-17.336	464	-16.675	-16.211	-15.686	-15.807
Treasury	2.471	-1.646	824	2.790	-1.974	816	1.015	1.061
OZB woningen	6.024	-350	5.674	6.024	-367	5.657	5.657	5.660
OZB niet-woningen	3.034	-182	2.852	3.034	-182	2.852	2.852	2.852
Belastingen overig	172	-98	74	82	-98	-16	-16	-16
Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds	81.514	-500	81.014	77.219	-500	76.719	77.461	78.275
Overige baten en lasten	0	-309	-309	0	-309	-309	-309	-309
Totaal 0. Bestuur en ondersteuning	101.391	-30.554	70.836	96.907	-28.709	68.198	68.734	70.099
1. Veiligheid
Crisisbeheersing en brandweer	0	-2.517	-2.517	0	-2.517	-2.517	-2.517	-2.546
Openbare orde en veiligheid	11	-1.112	-1.101	11	-1.111	-1.100	-990	-990
Totaal 1. Veiligheid	11	-3.629	-3.618	11	-3.628	-3.617	-3.507	-3.536
2. Vervoer
Verkeer en vervoer	71	-5.980	-5.909	71	-6.148	-6.077	-6.057	-6.249
Openbaar vervoer	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal 2. Vervoer	71	-5.980	-5.909	71	-6.148	-6.077	-6.057	-6.249
3. Economie
Economische ontwikkeling	0	-266	-266	0	-264	-264	-218	-154
Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	29	-20	9	29	-18	11	11	11
Economische promotie	455	-426	29	510	-374	136	136	136
Totaal 3. Economie	484	-711	-227	539	-656	-117	-71	-8
4. Onderwijs
Onderwijshuisvesting	375	-1.813	-1.438	375	-1.870	-1.495	-1.733	-2.465
Onderwijsbeleid en leerlingzaken	1.119	-2.339	-1.220	1.119	-2.350	-1.231	-1.319	-1.317
Totaal 4. Onderwijs	1.493	-4.152	-2.659	1.493	-4.220	-2.726	-3.052	-3.782
5. Sport, cultuur en recreatie
Sportbeleid en activering	308	-1.040	-732	270	-995	-725	-724	-724
Sportaccommodaties	1.065	-3.545	-2.480	1.065	-3.114	-2.049	-2.046	-2.096
Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie	16	-608	-592	16	-602	-586	-586	-586
Musea	0	-211	-211	0	-211	-211	-211	-211
Cultureel erfgoed	0	-153	-153	0	-152	-152	-152	-152
Media	122	-1.007	-885	122	-989	-867	-867	-867
Openbaar groen en (openlucht) recreatie	58	-4.026	-3.968	58	-4.042	-3.983	-3.982	-3.939
Totaal 5. Sport, cultuur en recreatie	1.569	-10.590	-9.021	1.531	-10.104	-8.573	-8.568	-8.574
6. Sociaal domein
Samenkracht en burgerparticipatie	1.362	-5.107	-3.745	1.310	-4.895	-3.585	-3.743	-3.740
Wijkteams	0	-4.751	-4.751	0	-4.646	-4.646	-4.496	-4.496
Inkomensregelingen	8.420	-10.631	-2.211	8.420	-10.743	-2.323	-2.489	-2.596
Begeleide participatie	0	-4.653	-4.653	0	-4.369	-4.369	-4.026	-3.774
Arbeidsparticipatie	0	-3.312	-3.312	0	-3.300	-3.300	-3.305	-3.310
Maatwerkvoorziening (WMO)	74	-2.767	-2.692	74	-2.843	-2.768	-2.855	-2.928
Maatwerkdienstverlening 18+	563	-10.898	-10.335	1.023	-10.798	-9.775	-9.784	-9.784
Maatwerkdienstverlening 18-	0	-13.225	-13.225	0	-13.124	-13.124	-13.124	-13.124
Geëscaleerde zorg 18+	0	-122	-122	0	-112	-112	-122	-112
Geëscaleerde zorg 18-	0	-993	-993	0	-993	-993	-993	-993
Totaal 6. Sociaal domein	10.419	-56.459	-46.040	10.827	-55.822	-44.995	-44.936	-44.857
7. Volksgezondheid en milieu
Volksgezondheid	238	-1.959	-1.720	168	-872	-704	-704	-704
Riolering	5.367	-4.780	587	5.346	-4.987	359	766	610
Afval	5.016	-3.612	1.404	5.016	-3.602	1.414	1.414	1.415
Milieubeheer	652	-2.295	-1.642	195	-1.903	-1.708	-1.715	-1.711
Begraafplaatsen en crematoria	127	-167	-40	114	-167	-53	-43	-43
Totaal 7. Volksgezondheid en milieu	11.401	-12.813	-1.412	10.839	-11.531	-692	-282	-433
8. Volkshuisv, RO en sted. vernieuwing
Ruimtelijke ordening	94	-662	-568	94	-647	-553	-553	-553
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen)	0	-871	-871	0	-718	-718	-668	-668
Wonen en bouwen	2.157	-2.619	-462	772	-2.595	-1.823	-1.653	-1.448
Totaal 8. Volkshuisv, RO en sted. vernieuwing	2.251	-4.152	-1.901	866	-3.961	-3.095	-2.875	-2.670
Saldo totaal	129.091	-129.041	50	123.086	-124.779	-1.694	-614	-9

 

 

In deze bijlage zijn de verplichte indicatoren opgenomen zoals voorgeschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording. De beleidsindicatoren hebben in de meeste gevallen geen (directe) relatie met onze doelstellingen en activiteiten. De gegevens worden voor het grootste gedeelte via de website 'waar staat je gemeente' verzameld. Daar worden de nieuwste beschikbare cijfers gepubliceerd, net zo als de vergelijking met Nederland. De cijfers in deze bijlage zijn van augustus 2024. De eerste vijf indicatoren komen uit de eigen begroting.

			Montferland	Montferland	Montferland	Montferland	Nederland
TAAKVELD	Naam indicator	Eenheid	2020	2021	2022	2023	2023
0. Bestuur en ondersteuning	Formatie	Fte per 1.000 inwoners	8,4	8,2	8,5	9,4	geen data
0. Bestuur en ondersteuning	Bezetting	Fte per 1.000 inwoners	7,9	7,9	8	8,6	geen data
0. Bestuur en ondersteuning	Apparaatskosten	Kosten per inwoner	714	738	783	952	geen data
0. Bestuur en ondersteuning	Externe inhuur	Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen	5%	8%	14%	16%	geen data
0. Bestuur en ondersteuning	Overhead	% van totale lasten	9%	10%	11%	13%	geen data
1. Veiligheid	Verwijzingen Halt	Aantal per 1.000 jongeren	8	5	8	5	8
1. Veiligheid	Winkeldiefstallen	Aantal per 10.000 inwoners	5,55	3,89	5,78	3,25	25,19
1. Veiligheid	Geweldsmisdrijven	Aantal per 1.000 inwoners	2,6	2,4	2,3	2,3	4,3
1. Veiligheid	Diefstallen uit woning	Aantal per 1.000 inwoners	1	0,8	1,2	0,5	1,3
1. Veiligheid	Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte)	Aantal per 1.000 inwoners	3,6	2,7	2,7	3,5	5,8
3. Economie	Functiemenging	%	50,1	49,8	50,9	51,1	54,2
3. Economie	Vestigingen (van bedrijven)	Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar	131,2	135,5	143,9	148	181,8
4. Onderwijs	Absoluut verzuim	Aantal per 1.000 leerlingen	geen data	geen data	1,4	1,8	6,3
4. Onderwijs	Relatief verzuim	Aantal per 1.000 leerlingen	6	13	12	16	27
4. Onderwijs	Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers)	% deelnemers aan het VO en MBO onderwijs	1%	1,50%	2,60%	2,70%	2,40%
5. Sport, cultuur en recreatie	Niet-sporters	%	50,50%	geen data	46,90%	geen data	geen data
6. Sociaal domein	Banen	Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar	580,8	578,7	606,9	741	836,6
6. Sociaal domein	Jongeren met een delict voor de rechter	% 12 t/m 21 jarigen	0%	1%	1%	geen data	geen data
6. Sociaal domein	Kinderen in uitkeringsgezin	% kinderen tot 18 jaar	3%	4%	4%	geen data	6%
6. Sociaal domein	Netto arbeidsparticipatie	% van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking	68,2%	70,4%	71,3%	72,1%	73,1%
6. Sociaal domein	Werkloze jongeren	% 16 t/m 22 jarigen	1%	1%	1%	geen data	1%
6. Sociaal domein	Personen met een bijstandsuitkering	Aantal per 10.000 inwoners	254,4	198,2	174,8	172,2	344,8
6. Sociaal domein	Lopende re-integratievoorzieningen	Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar	132,1	150,5	220,7	262	191,5
6. Sociaal domein	Jongeren met jeugdhulp	% van alle jongeren tot 18 jaar	geen data	14,60%	13,90%	12,60%	13,50%
6. Sociaal domein	Jongeren met jeugdbescherming	% van alle jongeren tot 18 jaar	geen data	1,40%	1,20%	1,30%	1,10%
6. Sociaal domein	Jongeren met jeugdreclassering	% van alle jongeren van 12 tot 23 jaar	geen data	geen data	0,20%	0,20%	0,30%
6. Sociaal domein	Cliënten met een maatwerkarrangement WMO	Aantal per 10.000 inwoners	680	840	840	840	700
7. Volksgezondheid en Milieu	Omvang huishoudelijk restafval	Kg/inwoner	110	107	97	geen data	148
7. Volksgezondheid en Milieu	Hernieuwbare elektriciteit	%	22,70%	25,90%	34,90%	geen data	41,30%
8. Vhrosv	Gemiddelde WOZ waarde	Duizend euro	221	234	253	282	368
8. Vhrosv	Nieuw gebouwde woningen	Aantal per 1.000 woningen	6,5	6,7	9,9	8,4	9,1
8. Vhrosv	Demografische druk	%	76,20%	76,60%	77,10%	76,80%	70,30%
8. Vhrosv	Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden	In Euro’s	625	633	703	790	860
8. Vhrosv	Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden	In Euro’s	868	875	953	962	942

Uitbreidingslocaties eerste tranche 
We zijn bezig met de voorbereiding van vijf woninglocaties uit de zogenaamde eerste tranche:

• Beek Noord
• Didam Oost
• Kilder
• Stokkum
• Zeddam

Voor de eerste vier locaties worden de omgevingsplannen voorbereid. De verwachting is dat deze omgevingsplannen rond de zomer van 2025 worden vastgesteld door de gemeenteraad en in 2026 gestart kan worden met de bouw. 

Bij de totstandkoming van de plannen is uitgebreid geparticipeerd. Mochten er onverhoopt toch zienswijzen worden ingediend of juridische procedures worden gestart dan vertraagt de planning. De tender voor de marktselectie en het aanbesteden van het bouwrijp maken voeren we tegelijk uit als de planologische procedure, zodat dit geen extra doorlooptijd kost. 

De particuliere ontwikkellocatie De Lakermaat kent dezelfde planning. De woningen (inclusief gemeentelijke ontwikkellocaties) worden gefaseerd in de markt gezet.

Voor de uitbreidingslocatie in Zeddam worden eind 2024 de verschillende scenario’s ter besluitvorming aangeboden aan de raad. 

Uitbreidingslocaties tweede tranche
We kennen ook een tweede tranche met uitbreidingslocaties:

•  Nieuw-Dijk
• Loil 
• Didam Noord-Oost 

Voor deze locaties is de plan voorbereiding gestart met de werving van een bureau die de gemeente ondersteunt bij de verdere planuitwerking. Begin 2025 starten we met de participatie. Op basis van de ervaringen uit de eerste tranche is het aantal participatiemomenten teruggebracht van vier momenten naar twee. We verwachten hiermee de planontwikkeling te versnellen. In het meest optimale scenario kunnen de uitgewerkte plannen begin 2026 ter inzage worden gelegd. Vaststellen door de gemeenteraad volgt rond de zomer van 2026, waarna in 2027 gestart kan worden met de daadwerkelijk woningbouw. Externe factoren kunnen we de planning beïnvloeden, zoals het verloop en de uitkomsten van de participatietrajecten. 

VVL
Het omgevingsplan wordt in september ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad en in 2025 wordt gestart met de bouw van de woningen. Op de locatie is ruimte voor de realisatie van een meergeneratiehof. Plavei streeft ernaar deze te ontwikkelen samen met toekomstige bewoners. Er is een kerngroep opgericht bestaande uit geïnteresseerde inwoners uit Lengel en ’s-Heerenberg die samen de plannen verder uitwerken. 

Drieheuvelenpark 
De afgelopen periode werd gewerkt aan het opstellen van het stedenbouwkundig plan en de inrichtingsprincipes voor het Drieheuvelenpark en de eerste financiële doorvertaling in de GREX. De plannen hebben raakvlakken met het nieuwe mobiliteitsplan die naar verwachting eind 2024 wordt vastgesteld. Gelijktijdig willen wij ook de GREX en het stedenbouwkundigplan voorleggen aan de gemeenteraad. Wij verwachten begin 2026 het omgevingsplan te kunnen aanbieden.

De Bongerd 
Voor de ontwikkeling van Bongerd stelde het college de uitgangspunten voor de ontwikkeling vast. Gemeente is in overleg met Lidl en de vastgoedeigenaren over de ontwikkeling van deze locatie. De ontwikkeling van deze locatie is complex en afhankelijk van verschillende externe factoren. We verwachten begin 2025 meer duidelijkheid te kunnen geven over de ontwikkelrichting. Voor het gemeentelijk deel van deze ontwikkeling streven we ernaar om de voorbereidingen voor de ontwikkeling van de locatie Galamaschool op te starten, zodat deze in uitvoering kan, direct nadat de Galamaschool verhuisd is naar het IKC .

Uitbreiding bedrijventerrein ’s-Heerenberg
De uitbreiding van het bedrijventerrein in ’s-Heerenberg (noordzijde Meilandsedijk) is de opvolgende fase van DocksNLD (zuidzijde Meilandsedijk). Het programma van de beoogde uitbreiding van het bedrijventerrein omvat: 
•    Twintig hectare XXL Logistiek (Crossdock/warehouse);
•    Vijf hectare met kleinschalige kavels voor het MKB; 
•    Ondersteunende functies (Clean Energy Hub/Truckparking met bij de grensovergang de locatie voor de grootschalige migrantenhuisvesting).

Over het voorliggende plan is inmiddels met de buurt geparticipeerd en zijn informatiebijeenkomsten / werksessies met de raad geweest. Ook met overige stakeholders is en wordt gesproken.

De planning is om het plan tot in detail uit te werken met inachtneming van de feedback van de gemeenteraad, de buurt en overige stakeholders. Hierbij wordt de stap gezet van een concept stedenbouwkundig plan naar een definitief stedenbouwkundig plan. Naast het toewerken naar een definitief stedenbouwkundig plan wordt ook gewerkt aan een passende ruimtelijke onderbouwing waarmee een ruimtelijke RO-procedure kan worden doorlopen. De planning is om in de eerste helft van 2025 te starten met deze RO-procedure. Parrallel aan voornoemde zaken wordt ook ingezet op de verdere grondverwerving. Ingezet wordt op het komen tot het maken van afspraken over de grondverwerving met de verschillende grondeigenaren voordat wordt gestart met de RO-procedure.