In Montferland is het prettig wonen en leven. We willen passende woningen beter beschikbaar maken. Dat doen we dat met aandacht voor ons unieke landschap en de natuur.
Speerpunten zijn:
Veel gemeentelijke woningbouwplannen zijn in voorbereiding. We verwachten in 2025 op een aantal plaatsen te kunnen starten met bouwen. Zo helpen we mee om in de behoefte aan woningen te voorzien. In al onze plannen houden we rekening met (toekomstige) uitdagingen. In de nieuwe plannen zijn vergroening, klimaatadaptatie en verduurzaming opgenomen. Bij veel van de plannen en projecten die we willen uitvoeren, hebben we te maken met netcongestie. De provincie Gelderland heeft in juli 2024 een actieplan vastgesteld met een maatregelenpakket om de netcongestie aan te pakken. Hier gaan we ook als gemeente mee aan de slag.
We bekijken ook hoe we de bestaande buitenruimte ‘groener’ kunnen maken. Zo willen we een prettige leefomgeving maken voor onze inwoners. We kijken niet alleen naar de ontwikkeling op korte termijn. Maar we kijken ook naar het beheer en onderhoud op de langere termijn. Dankzij de nieuwe woningen krijgen we meer inkomsten uit het gemeentefonds en via de onroerende zaakbelasting (ozb). Tegelijkertijd zien we dat de kosten voor beheer en onderhoud kunnen gaan stijgen. We moeten in de komende jaren een aanpak bedenken hoe we onze doelen kunnen halen en de kosten te beheren.
De volgende (voorgeschreven) subprogramma's maken onderdeel uit van het programma Ruimte:
De onderstaande visies, nota's en plannen zijn van toepassing op de gemeentelijke doelen en taken. In deze afzonderlijke plannen zijn eveneens doelen, voorschriften en begrotingen opgenomen. Deze maken integraal onderdeel uit van deze programmabegroting. Een deel van de nota's is bij het schrijven van deze begroting nog van toepassing, maar zal op korte termijn worden vervangen door nieuwe documenten, zoals de nota grondbeleid en integraal gemeentelijk verkeer en vervoerplan.
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -25.745 | -25.517 | -25.133 | -25.314 | |
| Baten | 13.567 | 11.691 | 12.004 | 12.149 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -12.178 | -13.826 | -13.129 | -13.164 | |
| Onttrekkingen | 632 | 626 | 85 | 85 | |
| Stortingen | -23 | -23 | -8 | -7 | |
| Mutaties reserves | 609 | 603 | 77 | 77 | |
| Gerealiseerd resultaat | -11.568 | -13.223 | -13.052 | -13.087 | |
Voor dit subprogramma zijn geen specifieke doelen opgenomen. In dit (verplichte) subprogramma gaan onder andere de middelen om die besteed worden aan (begeleiding bij) het opstellen van de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Beide instrumenten zijn verplicht onder de Omgevingswet. Dankzij deze instrumenten kan de gemeente beter zorgdragen voor een gezonde en veilige fysieke leefomgeving voor onze inwoners.
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -662 | -647 | -647 | -647 | |
| Baten | 94 | 94 | 94 | 94 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -568 | -553 | -553 | -553 | |
| Gerealiseerd resultaat | -568 | -553 | -553 | -553 | |
| Indicator | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
|
We ondersteunen de bouw van gemiddeld 150 woningen per jaar. Tenminste 60 procent van deze woningen valt in de categorie ‘betaalbaar’ (max. € 355.000).
|
150 | 150 | 150 | 150 |
We zetten in op de bouw van gemiddeld 150 woningen per jaar. Vooralsnog lukt dat goed en gaan we door met onze plannen. Wel kan er vertraging ontstaan door bijvoorbeeld bezwaren. Of doordat de lokale corporatie te weinig financiële mogelijkheden heeft. Bij veel van de plannen en projecten die we willen uitvoeren, hebben we te maken met netcongestie. De provincie Gelderland heeft in juli 2024 een actieplan vastgesteld met een maatregelenpakket om de netcongestie aan te pakken. Hier gaan we ook als gemeente mee aan de slag.
In de woonvisie actualiseren we de totale opgave.
In 2024 is Montferland overgegaan van de GMR naar de regio Achterhoek. We werken samen met de regio Achterhoek aan een nieuwe Woondeal, een regionaal afgestemde Huisvestingsverordening en de regionale Wonen, Welzijn en Zorgvisie Achterhoek. We maken duidelijk wat de gevolgen zijn van onze ambities. We verwachten in de eerste helft van 2025 besluitvorming op deze onderdelen.
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -2.619 | -2.595 | -2.425 | -2.220 | |
| Baten | 2.157 | 772 | 772 | 772 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -462 | -1.823 | -1.653 | -1.448 | |
| Gerealiseerd resultaat | -462 | -1.823 | -1.653 | -1.448 | |
| Indicator | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
| 60 procent van de woningen heeft in 2026 energielabel B of hoger. | 58% | 60% | 62% | 64% |
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -999 | -634 | -642 | -638 | |
| Baten | 651 | 193 | 193 | 193 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -348 | -440 | -448 | -445 | |
| Gerealiseerd resultaat | -348 | -440 | -448 | -445 | |
Dit subprogramma richt zich op de duurzame instandhouding van cultureel erfgoed. De activiteiten binnen dit programma gaan over:
• Behoud door ontwikkeling;
• Versterken (beleefbaar maken) cultureel erfgoed.
We ondersteunen eigenaren van beschermde gemeentelijke monumenten bij de werkzaamheden om het monument in goede staat te houden. Ook ondersteunen we ze bij maatregelen om te verduurzamen. Wij doen dat in de vorm van informatie geven en (financiële) ondersteuning (de subsidieregeling instandhouding gemeentelijke monumenten). De gemeenteraad stelt jaarlijks een budget vast, dat wordt aangevuld met een subsidiebijdrage vanuit de provincie.
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -153 | -152 | -152 | -152 | |
| Gerealiseerd resultaat | -153 | -152 | -152 | -152 | |
| Indicator | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
| De totale hoeveelheid restafval in kilo’s per inwoner daalt met 2,5 procent in 2025 ten opzichte van 2022**. | -2,5% | -2,8% | -3,0% | -3,2% |
*Doelstelling VANG: 2030 minimaal 60% van het huishoudelijk afval te recyclen. (Montferland 2022: 69,9%)
**Peiljaar 2022: 97 kg restafval per inwoner.
Naast de acties om de hoeveelheid afval terug te dringen, hebben we in dit programma geld en activiteiten opgenomen voor de riolering. Met de activiteiten willen we zorgen voor een gezonde leefomgeving. Ook richten we ons met die activiteiten op bescherming van grondwatervoorraden, waarbij vervuiling van grondwater en oppervlaktewater wordt voorkomen. We hebben de volgende uitgangspunten:
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -9.566 | -9.737 | -9.633 | -9.935 | |
| Baten | 10.385 | 10.364 | 10.666 | 10.812 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | 819 | 627 | 1.033 | 878 | |
| Gerealiseerd resultaat | 819 | 627 | 1.033 | 878 | |
| Indicator | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
| Toename van 50 ha (ten opzichte van 2023)* dat in 2026 minder gevoelig is voor extreem weer (hitte, droogte, wateroverlast, overstroming). | 20 | 20 | 10 | 10 |
* in 2024 is de doelstelling 10 ha
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -3.762 | -3.798 | -3.797 | -3.754 | |
| Baten | 149 | 136 | 146 | 146 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -3.613 | -3.663 | -3.651 | -3.607 | |
| Gerealiseerd resultaat | -3.613 | -3.663 | -3.651 | -3.607 | |
De thema’s in het subprogramma Verkeer en vervoer zijn: zorgen voor een goede bereikbaarheid, verkeersveiligheid, en vrije beweging van mensen (doorstroming). Veilige schoolroutes en de veiligheid van de langzame verkeersroutes zijn belangrijke punten. Daarnaast streven we naar krachtige kernen met goed onderhouden, aantrekkelijke, groene en gezonde openbare ruimte. We willen ook dat ze goed toegankelijk zijn voor recreatieverkeer. De komende jaren hebben we extra aandacht voor het regelen van het verkeer door de nieuwe woningbouw.
We hebben de volgende uitgangspunten en actiepunten:
In 2025 richten we verschillende straten in de gemeente opnieuw in. Ook starten we met meer en vaker onderhoud aan de wegen. Verder hebben we de huur van de parkeerplaats bij Gouden Handen en verkeerskundig advies bij (onder andere) evenementen opgenomen in dit subprogramma. In 2025 schrijven we verder aan het Mobiliteitsprogramma. Daarin nemen we een investeringsagenda op om het nieuwe mobiliteitsbeleid van de gemeente uit te voeren. Het nieuwe mobiliteitsbeleid bestaat uit: Mobiliteitsvisie, het Mobiliteitsplan 's-Heerenberg (voormalig VCP) en het Parkeerbeleid.
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -5.980 | -6.148 | -6.128 | -6.320 | |
| Baten | 71 | 71 | 71 | 71 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -5.909 | -6.077 | -6.057 | -6.249 | |
| Gerealiseerd resultaat | -5.909 | -6.077 | -6.057 | -6.249 | |
| Indicator | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
| Elk jaar vestigen zich circa 10 nieuwe bedrijven in Montferland. | 10 | 10 | 10 | 10 |
| Indicator | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 |
| In 2025 is minimaal een (deel van een) bedrijventerrein opgeknapt/gerevitaliseerd. | 0 | 0 | 1 |
In 2025 is onze energie en aandacht vooral gericht op de uitbreiding van het bedrijventerrein in 's-Heerenberg. Wel treffen we voorbereidingen om een (deel van) onze bestaande bedrijventerreinen op te knappen. In 2025 bieden we een plan van aanpak aan. De daadwerkelijke opknapbeurt vraagt om een lange voorbereiding, wij verwachten op zijn vroegst in 2027 zichtbaar resultaat.
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -1.579 | -1.431 | -1.334 | -1.274 | |
| Baten | 61 | 61 | 61 | 61 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -1.518 | -1.370 | -1.273 | -1.213 | |
| Gerealiseerd resultaat | -1.518 | -1.370 | -1.273 | -1.213 | |
Naar aanleiding van de evaluatie van Bureau Buiten en het rekenkamerrapport werken we in 2024 aan het nieuwe R&T beleid. We verwachten dat dit in 2025 klaar is en dat we dan opnieuw kijken naar de besteding van de financiële middelen.
In het nieuwe beleidskader geven we antwoord op de vraag: hoe kunnen we de middelen inzetten om doelen te halen. In de tweede helft van 2024 is de visie van de Nevelhorst compleet. In 2025 volgt de uitwerking hiervan in concrete plannen voor het gebied.
In 2024 zijn we intensiever gaan samenwerken met de (Duitse) buren. We gaan in 2025 deze samenwerking verder versterken. Doordat we zijn toegetreden tot de regio Achterhoek zijn nieuwe samenwerkingen ontstaan. Zowel op het gebied van beleid als ook bij financiering (provinciale en euregio subsidies).
| Exploitatie | Begroting 2025 | MJB 2026 | MJB 2027 | MJB 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | -426 | -374 | -374 | -374 | |
| Baten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Gerealiseerd saldo van baten en lasten | -426 | -374 | -374 | -374 | |
| Gerealiseerd resultaat | -426 | -374 | -374 | -374 | |