Beoordelen reserves

Bij de eerste tussenrapportage 2024 hebben wij een nadere beoordeling van alle reserves gedaan met de vraag in hoeverre er een claim op de betreffende reserve ligt of dat er nog vrije ruimte beschikbaar is in de reserve. In de begroting kan dan in de verplichte mutatie-overzichten het actuele verloop van de reserves worden opgenomen. Wij krijgen hiermee ook (richting de begroting) zicht op in hoeverre reserves onder druk staan of aangevuld moeten worden. Bij de kadernota zijn immers veel incidentele uitgaven gedekt uit de algemene reserve. Ook is bij de kadernota het voorstel om de algemene reserve aan te wenden voor structurele uitgaven.

Naam reserves (bedragen *€ 1.000)	Jaarrekening 2023	Voorstel Resultaat 2023	Claims	Vrij beschikbaar	Toelichting
Algemene reserves
Algemene reserve	11.838	1.347	-6.851	6.334	A
Grondexploitatie	3.803		-3.042	761	B
Verkoopaandelen NUON	15.062			15.062	C
Totaal algemene reserve	30.703	1.347	-9.893	22.157
Bestedingsfuncties
Afwikkeling winstbestemming	475	907	-1.382	0	D
Reserve saldo van baten en lasten	969	-969		0
Klimaatmiddelen	414		-56	358	E
Totaal bestemmingsreserve bestedingsfunctie	1.858	-62	-1.438	358
Egalisatiefunctie
Kwaliteitsimpuls gemeentelijke organisatie	364		-364	0	F
Decentralisatie sociaal domein	4.690	1.887	-6.577	0	G
Onderhoud riolering en rioolrenovaties	738		-391	347	H
Kunstgrasvelden	350		-350	0	I
Speellocaties	200		-200	0	J
Openbaar groen	300		-300	0	K
Oekraïne	3.384	3.894	-5.278	2.000	L
Totaal bestemmingsreserve egalisatiefunctie	10.026	5.781	-13.460	2.347
Dekkingsreserve kapitaallasten
Onderwijshuisvesting	2.895		-2.895	0	M
Sportcomplex Montferland	512		-512	0	M
Centrumplan Didam	940		-940	0	M
Zwemsportvoorziening Didam	1.561		0	1.561	M
Totaal Dekkingsreserves kapitaallasten	5.908	0	-4.347	1.561
Totaal	48.495	7.066	-29.138	26.423
waarvan algemene reserves	30.703	1.347	-9.893	22.157
waarvan bestemmingsreserves	17.792	5.719	-19.245	4.266

A) De incidentele voorstellen bij de kadernota zijn door de algemene reserve gedekt. Tevens is rekening gehouden met een incidentele dekking voor structurele uitgaven van € 0,5 miljoen per jaar. Dit brengt de claim op de algemene reserve met de lopende claims op € 6,85 miljoen. Hierdoor is nog € 6,3 miljoen vrij beschikbaar in de algemene reserve.

B) Op de reserve grondexploitatie ligt een claim van ca. € 1 miljoen, daarnaast is afgesproken dat de reserve minimaal € 2 miljoen moet bedragen. Dit totale omvang van de claim is hiermee ca. € 3 miljoen. Het vrij beschikbare bedrag is € 761.000.

C) Op deze reserve ligt geen claim. De reserve is vrij beschikbaar.

D) De administratieve afwikkeling van de jaarrekening 2023 moet nog plaatsvinden.

E) Projectagenda Montferland Energieneutraal wordt ieder jaar opgesteld, daarbij ook de claim op de reserve Klimaatmiddelen van dat jaar. Voor 2024 is dit € 55.500. Voor verdere jaren is de claim dus nog onbekend. 

F) Het voorstel is om de reserve Kwaliteitsimpuls in deze tussenrapportage 2024 aan te vullen tot € 800.000 door een storting vanuit de Algemene Reserve. Dit op basis van het B&W voorstel in- en doorstroom personeel. 

G) In de reserve sociaal domein is geen vrije ruimte meer beschikbaar. De reserve wordt vooral ingezet om de structurele uitgaven van € 2 miljoen, die we vanuit deze reserve tot en met 2028 opvangen. 

H) De reserve Onderhoud Riolering en Rioolrenovaties wordt ingezet op basis van het vastgestelde GWRP (Gemeentelijk Water en Rioleringsplan). Concrete claim in 2026: € 391.000.

I) Dit jaar wordt de reserve Kunstgrasvelden nog verhoogd tot € 400.000. Dit bedrag moet beschikbaar zijn voor DVC en SV Loil voor vervanging van drie niet gemeentelijk sportvelden (2 van DVC en 1 van SV Loil).

J) Voor de reserve Speellocaties is een bestedingsplan. Dit wordt besteed aan renovaties/werkzaamheden aan de speelplaatsen Mathaak, Haamstraat, Don Rualaan, Coolnature, Schutterweg en van Heekstraat.

K) De reserve Openbaar Groen wordt verrekend met tekorten op aannemerswerk openbaar groen, extra adviesopdracht onderhoud bosplantsoen en renovaties groen op begraafplaatsen..

L) De reserve Oekraïne kent indien het  bestemmingsvoorstel bij de jaarrekening 2023 overeenkomstig wordt vastgesteld een saldo van € 5,2 miljoen. Bij de claim ten aanzien van de reserve Oekraïne hebben we rekening gehouden met het risico van de lopende langdurige huurverplichtingen (periode 2026, 2027 en 2028) en wijziging van wet- en regelgeving. Wij gaan ervan uit dat de regeling in 2025 in ieder geval nog doorloopt. Op basis van deze aannames kan er € 1,5 miljoen vrijvallen ten gunste van de algemene reserve.

M) De dekkingsreserves zijn niet vrij beschikbaar, omdat deze dienen ter dekking van structurele kapitaallasten van investeringen. De dekkingsreserve voor de Zwemsportvoorziening Didam is nog wel vrij beschikbaar, omdat de investering zich nog in de onderzoeksfase bevindt en er geen besluit is genomen tot investeren. 

Wij concluderen dat van € 30,7 miljoen aan algemene reserve er per saldo voor € 8,5 miljoen niet beschikbaar is door meerjarige claims. We merken hierbij op dat dit inclusief alle voorstellen is in de kadernota en deze tussenrapportage. Het vrij beschikbare deel van de algemene reserve is daarmee € 22,2 miljoen en het structureel weerstandsvermogen bedraagt € 0,5 miljoen per jaar (€ 2 miljoen voor 4 jaar). De totale weerstandscapaciteit komt daarmee op € 24,2 miljoen. De risico-inschatting bij de jaarrekening 2023 bedroeg € 9 miljoen. Door de inzet van incidentele middelen zakt de weerstandsratio wel, maar we blijven hiermee met een weerstandsratio van 2,7 nog boven het minimum weerstandsratio van 2.

Wij constateren dat voor de bestemmingsreserves € 3,8 miljoen vrij beschikbaar is. Dit betreft de reserves klimaatmiddelen, onderhoud riolering en rioolrenovaties, Oekraïne en zwembadvoorziening Didam. De meest actieve bestemmingsreserve is de reserve sociaal domein. Deze heeft geen vrij beschikbare middelen meer. In deze kadernota vallen de laatste vrije middelen gebruikt om de hogere uitgaven in 2024 (deels) te dekken.

In deze tussenrapportage verwachten we een tekort van € 0,9 miljoen, die ten laste van de algemene reserve zal komen. We zetten de komende periode steeds meer de algemene reserve en bestemmingsreserves in voor incidenteel nieuw beleid of tijdelijk intensivering van bestaand beleid omdat geen ruimte is binnen het begrotingssaldo. Wij adviseren daarom om de algemene reserve aan te vullen met de vrij besteedbare middelen uit de bestemmingsreserves van € 3.766.000.  BESPREEKPUNT 2.